Samorządowcy apelują o zmiany w ustawie o PPK

W związku z ustawą o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK) władze miast apelują o zmiany w tym akcie prawnym. Chcą oni bowiem, by umowy z instytucjami finansowymi mogły zawierać urzędy miast nie tylko w swoim imieniu, ale również na rzecz podległych im jednostek.

Jakie obowiązują terminy odnośnie wprowadzania PPK?

Zgodnie z ustawą o PPK terminy przystąpienia do programu są następujące:

• od 1 lipca 2019 roku: Przedsiębiorstwa zatrudniające co najmniej 250 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2018 roku

• od 1 stycznia 2020 roku: Przedsiębiorstwa zatrudniające co najmniej 50 osób według stanu na dzień 30 czerwca 2019 roku

• od 1 lipca 2020 roku: Przedsiębiorstwa zatrudniające co najmniej 20 osób według stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku

• od 1 stycznia 2021 roku: Pozostałe podmioty oraz jednostki należące do sektora finansów publicznych niezależnie od tego, ile osób zatrudniają

Z kolei schemat finansowy programu PPK jest następujący:

• pracownik – wpłata 2% wynagrodzenia brutto plus dobrowolna dodatkowa wpłata do 2%.
• pracodawca – wpłata 1,5% wynagrodzenia brutto plus dobrowolna dodatkowa wpłata do 2,5%.
• państwo – wpłata powitalna 250 zł plus dopłata roczna 240 zł.

Do programu PPK przystępują obecnie kolejne podmioty. Jednym z ich obowiązków jest między innymi konieczność zawarcia z wybraną instytucją finansową (Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych) umowy o zarządzanie PPK. I właśnie do tego punktu wątpliwości i chęć zmiany przepisów zgłaszają samorządy.

Na czym polegają obawy samorządowców?

Otóż zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy nie ma możliwości, by w jednostkach samorządu terytorialnego (JST) nastąpił wybór jednej instytucji finansowej dla wszystkich jednostek organizacyjnych oraz by zawarta została jedna umowa.

Wynika o z faktu, iż ustawa o PPK została tak skonstruowana, że wszystkie obowiązki (a zatem wybór instytucji, podpisanie umowy i spełnienie obowiązków informacyjnych) ciążą na pracodawcy.

Strona samorządowa złożyła więc wniosek o nowelizację ustawy, by uniknąć sytuacji, w której umowę z Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych (TFI) osobno podpisuje urząd miasta, dyrektorzy szkół, przedszkoli, bibliotek i innych jednostek organizacyjnych danej gminy.

Zdaniem Tomasz Fijołka z Unii Metropolii Polskich, jeśli zmian nie uda się przeprowadzić, wówczas setki instytucji będzie musiało podpisywać oddzielnie umowy. A to będzie niewspółmiernie dużo pracy w porównaniu do efektów.

Czy zatem możliwa jest zmiana ustawy o PPK w tym zakresie?

Samorządowcy skierowali w tej sprawie oficjalne zapytanie do nadzorującego program PPK Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR). Samorządowcy pragnęliby, by w ich przypadku możliwym byłby wybór jednej instytucji finansowej z którą zawarta zostałaby jedna umowa w imieniu i na rzecz pracowników nie tylko urzędu miasta czy gminy, ale też i wszystkich podległych jednostek organizacyjnych (szkół, przedszkoli, bibliotek, ośrodków kultury, itp.).

Jednakże zdaniem urzędników PFR to nie jest takie proste. Zgodnie bowiem z art. 7 i 14 ustawy o PPK umowę o zarządzanie i prowadzenie PPK zawiera podmiot zatrudniający, którego definicję wskazuje art. 2 ust. 1 pkt. 21 tejże ustawy. Jeżeli zatem urząd miasta czy gminy i poszczególne jednostki organizacyjne są odrębnymi podmiotami zatrudniającymi, nie ma podstaw, by zawierać jedną umowę o zarządzanie i prowadzenie PPK.

PFR zwraca też uwagę, iż nic nie stoi na przeszkodzie, by wszystkie jednostki podległe danemu urzędowi miasta czy gminy dokonały wyboru tej samej instytucji finansowej. Tyle, że należy przeprowadzić wybór w każdej jednostce osobno, z zachowaniem trybu przewidzianego w ustawie o PPK.

Jak na takie stanowisko reaguje strona samorządowa?

Otóż samorządowcy nie negują zapisów ustawy o PPK w obecnym brzmieniu i w pełni rozumieją, iż w dzisiejszym stanie prawnym każda jednostka organizacyjna musi samodzielnie przeprowadzić całą procedurę wyboru instytucji finansowej. Jednakże w swym stanowisku pragną oni wymóc techniczną korektę ustawy, powołując się przy tym choćby na możliwość wykupu ubezpieczeń, gdy samorządy mogą tego dokonywać indywidualnie (każda jednostka organizacyjna osobno) bądź też grupowo.

Z kolei urzędnicy PFR podkreślają, iż są oczywiście otwarci na prowadzenie w tej kwestii dialogu z samorządowcami. Oferują im także wsparcie w procesie wdrażania PPK w formie szkoleń, wyjaśnień prawnych czy też odpowiedzi na wątpliwości. Tym niemniej PFR nie ma w tej kwestii inicjatywy ustawodawczej, która należy do odpowiednich resortów i tak naprawdę to jest ich decyzja, czy takie zmiany w ustawie są możliwe i uzasadnione.

Tak naprawdę w tej sprawie nie jest znane stanowisko Ministerstwa Finansów, które musiałoby zmiany w ustawie poprzeć, by można je było procedować.

Pomimo, iż samorządowcy mówią o drobnej korekcie w ustawie o PPK, to jednak z takim zabiegiem wiąże się pewne ryzyko. Chodzi tutaj o ewentualne protesty ze strony TFI. Nie jest bowiem żadną tajemnicą, iż podmioty obsługujące PPK walczyć będą o każde przedszkole, szkołę czy urząd. Zatem, jeśli na podstawie przychylenia się do propozycji samorządowców wydarzy się tak, iż jakieś TFI na podstawie zbiorczej umowy obsługiwać będzie przykładowo kilkaset gminnych jednostek organizacyjnych, wówczas zaczną się oskarżenia o oligopolizację rynku.

By ustrzec się przed takimi zarzutami, proponowana przez samorządowców korekta ustawy o PPK winna ewentualnie dawać gminom taką możliwość, ale bez zobowiązywania ich do takiego postępowania.

Podsumowując, jednostki samorządowe przystąpią do programu PPK jako ostatnie, począwszy od 1 stycznia 2021 roku. I rzeczywiście należy rozważyć czy każda gminna jednostka organizacyjna musi samodzielnie dokonywać wyboru instytucji finansowej do obsługi PPK, czy też urzędnicy gminni mogą tego dokonać zbiorowo. Tak jedno, jak i drugie rozwiązanie, ma swoje zalety.