Zezwolenia typu E budzą wątpliwości

W obliczu nieznacznego i zapewne tymczasowego unormowania się światowej sytuacji wirusowej, wiele zagranicznych przedsiębiorstw odmraża obecnie swoje interesy w Polsce. W tym celu reaktywowane są plany delegowania pracowników do naszego kraju. Obcokrajowcy delegowani do Polski do wykonywania pracy muszą mieć ważne zezwolenie na pracę za wyjątkiem tych osób, które korzystają ze zwolnienia z tego obowiązku.

Jakie przepisy regulują kwestię legalnego podejmowania pracy w Polsce przez obcokrajowców?

Generalnym aktem prawnym opisującym poszczególne typy zezwoleń na pracę dla pracowników delegowanych jest ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2004 r., nr 99 poz. 1001), a dodatkowo na stronach internetowych urzędów wojewódzkich można znaleźć stosowne instrukcje związane z aplikowaniem.

Zezwolenie na pracę typu E spotyka się z wieloma wątpliwościami i jest w tej kwestii mnóstwo pytań ze strony wnioskodawców, a niestety wielokrotnie zdarza się, iż urzędnicy odmiennie interpretują w inny sposób przepisy dotyczące zasad wydawania tegoż zezwolenia niż dokonują tego prawnicy.

W jakich przypadkach wymagane jest zezwolenie na pracę typu E?

Zezwolenie na pracę typu E jest wymagane w sytuacji, kiedy podmiot zagraniczny zamierza delegować swojego pracownika będącego cudzoziemcem w obliczu polskich przepisów na ponad 30 dni w ciągu kolejnych sześciu miesięcy w celu określonym jako „inny”. To oznacza, że typ E zezwolenia na pracę wybiera pracodawca zagraniczny tylko wtedy, kiedy pozostałe typy zezwoleń (typ B, typ C i typ D) nie mają zastosowania, a więc w innych sytuacjach niż dotyczy to:

• cudzoziemca wykonującego funkcję członka zarządu osoby prawnej
• cudzoziemca wykonującego inną funkcję w spółce (np. komplementariusza, prokurenta)
• cudzoziemca, który nie jest delegowany do pracy na terytorium Polski do oddziału lub podmiotu powiązanego, a pracodawca nie świadczy usług eksportowych w Polsce, jakimi są usługi o charakterze tymczasowym lub okazjonalnym

Jakie przykładowo konkretne sytuacje wymajają zezwolenia na pracę typu E?

W praktyce określa się zezwolenie typu E jako kategorię zezwolenia o swoistym mianie studni bez dna. Mogą się o nie ubiegać pracodawcy zagraniczni delegujący swoich pracowników do Polski, a którzy nie spełniają przesłanek do uzyskania innego zezwolenia na pracę. Zasadnym jest zatem stwierdzenie, że zezwolenie na pracę typu E umożliwia przedsiębiorstwom zagranicznym delegowanie pracowników w każdych okolicznościach i dowolnej sytuacji.

Przykładowe przypadki, w których wymagane jest zezwolenie na pracę typu E, to:

• międzynarodowa korporacja planuje otworzyć w Polsce oddział i w tym celu deleguje na dwa miesiące pracownika, który ma zająć się dopełnieniem wszelakich formalności dotyczących założenia oddziału, wyborem biura, czy zagadnieniem rynku zbytu
• zagraniczne przedsiębiorstwo badawcze, które nie posiada polskiego oddziału deleguje do Polski pracownika na obserwację polskiej sytuacji ekonomicznej i socjalnej, by sporządził na tej podstawie stosowny raport
• zagraniczne przedsiębiorstwo sprzedające maszyny pakujące planuje poszukać w Polsce potencjalnych odbiorców i w tym celu deleguje swojego przedstawiciela handlowego na okres czterech miesięcy

Z uwagi na fakt, iż o zezwolenie typu E mogą ubiegać się pracodawcy delegujący swoich pracowników do Polski na co najmniej 30 w ciągu kolejnych sześciu miesięcy, stąd każde krótsze wykonywanie pracy w „innym celu” przez cudzoziemca w naszym kraju jest zwolnione z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę.

Jak przebiega procedura uzyskania zezwolenia na pracę cudzoziemca w Polsce typu E i jakie są wymogi formalne w stosunku do pracodawcy?

Wymogów w stosunku do pracodawcy delegującego swojego pracowania do pracy w Polsce jest wiele, a mianowicie:

• wynagrodzenie delegowanego cudzoziemca do pracy w Polsce musi odpowiadać co najmniej 70% wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w danym województwie
• warunki zatrudnienia cudzoziemca muszą być co najmniej zgodne z minimalnymi polskimi warunkami określonymi w ustawie z dnia 10 czerwca 2016 roku o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług (Dz. U. z 2021r. poz. 1140)
• trzeba wskazać upoważnioną osobę do reprezentowania zagranicznego podmiotu wobec urzędów, który przebywa w Polsce
• trzeba uzasadnić cel delegowania
• delegowany cudzoziemiec musi spełniać wymagania kwalifikacyjne i inne wymogi w przypadku wykonywania zawodu regularnego

Pracodawca zagraniczny musi złożyć do urzędu sporą ilość dokumentów w oryginale lub kopii poświadczonej przez notariusza, radcę prawnego lub konsula za zgodność z oryginałem. Wszystkie dokumenty w języku obcym winny być przedłożone wraz z tłumaczeniem przez tłumacza przysięgłego na język polski. Co ciekawe, szacuje się, że koszt tłumaczenia obszernej dokumentacji może wynieś nawet kilka tysięcy złotych.

Czy wszystkie dokumenty, które winny być złożone w celu uzyskania zezwolenia typu E na pracę cudzoziemca w Polsce są łatwe i proste do przygotowania?

Otóż okazuje się, że w praktyce przygotowanie przynajmniej dwóch z wielu dokumentów może stanowić dla przedsiębiorstw zagranicznych nie lada problem.

Pierwszym z problematycznych dokumentów jest potwierdzenie celu delegowania cudzoziemca do pracy w Polsce. Jest to jeden z obligatoryjnych warunków wydania zezwolenia. Rozporządzenie ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 7 grudnia 2017 roku w sprawie wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń (Dz. U. poz. 2345) nie wskazuje wprost, że należy dołączyć do wniosku stosowne potwierdzenie celu delegowania cudzoziemca, ale już w warunkach wydania zezwolenia na pracę cudzoziemca wykazanie uzasadnionego celu delegowania jest wymienione jako warunek wydania zezwolenia. Tym samym urzędy rozpatrujące wnioski wymagają dokumentu opisującego cel przyjazdu pracownika do Polski. Przepisy nie zawierają ani definicji, ani przykładu owego dokumentu, stąd w poszczególnych województwach są różne interpretacje brzmienia i formy tego potwierdzenia. Od uznania, że wystarczającym jest list oddelegowujący pracownika poprzez krótkie oświadczenie pracodawcy, aż do wylistowania różnorakich dodatkowych dokumentów.

Drugim kłopotliwym dokumentem jest potwierdzenie z właściwego rejestru statusu prawnego i formy lub charakteru działalności prowadzonej przez zagranicznego pracodawcę, a także jego adres oraz dane osób uprawnionych do reprezentowania tego podmiotu. W Polsce wszystkie wymienione wyżej informacje znajdują się w Krajowym Rejestrze Sądowym, jednakże nie wszystkie państwa prowadzą takowe centralne rejestry handlowe podmiotów gospodarczych. Z wspomnianego rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z 7 grudnia 2017 roku w sprawie wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń wynika, iż by otrzymać zezwolenie na pracę cudzoziemca w Polsce taki dokument musi pochodzić z oficjalnego rejestru. Może się zatem okazać, iż przedsiębiorstwo zagraniczne nie będzie miało możliwości wypełnienia wymogu formalnego wskazanego w przepisach.

Na jak długo wydawane jest zezwolenie typu E na pracę cudzoziemca w Polsce?

Większość wydanych w Polsce zezwoleń na pracę cudzoziemców opiewa na nieprzekraczalny okres trzech lat. Od tej zasady są wyjątki, jak na przykład zezwolenie typu B, które może być wydane na okres do pięciu lat. W praktyce zezwolenie typu E wydawane jest w standardowej opcji do lat trzech, jednakże w ostatnim czasie zmieniła się praktyka niektórych urzędów i wydają zezwolenia na okres sześciu miesięcy. Nie jest to korzystne dla zagranicznych pracodawców, gdyż najczęściej planują, dłuższą niż sześciomiesięczna, pracę swojego delegowanego do Polski pracownika. Według ekspertów od rynku pracy jest to wynik nadinterpretacji lub błędnej interpretacji przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. 2004 nr 99 poz. 1001), gdzie podany jest okres, kiedy zezwolenie jest wymagane, tj. kiedy cudzoziemiec wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 30 dni w ciągu kolejnych sześciu miesięcy. Jest to określenie jedynie sytuacji, kiedy należy uzyskać zezwolenie, a nie maksymalny okres, na które może ono być wydane. Maksymalne okresy ważności zezwoleń wskazane są przecież w innych przepisach, tj. art. 88e ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Podsumowując, przepisy dotyczące zezwolenia na pracę cudzoziemca w Polsce typu E, a więc te, które są wymagane w sytuacji, kiedy podmiot zagraniczny zamierza delegować swojego pracownika do pracy w Polsce na ponad 30 dni w ciągu kolejnych sześciu miesięcy w celu określonym jako „inny” nie są nad wyraz restrykcyjne, ale niestety budzą wątpliwości interpretacyjne oraz generują spore koszty, co w efekcie może doprowadzić do skutecznego zdemotywowania zagranicznych pracodawców, a w konsekwencji do skrócenia zaplanowanego dłuższego pobytu swojego pracownika w Polsce lub wręcz do rezygnacji z jego delegowania do naszego kraju.