Przejście na skalę podatkową dla przedsiębiorców

Podziel się z innymi

Po wejściu w życie nowelizacji Polskiego Ładu niektórzy przedsiębiorcy mogą przejść na skalę podatkową w trakcie trwania obecnego roku, bądź nawet wstecznie po jego zakończeniu. Nie ma tutaj jednak pełnej swobody działania, dlatego warto rozważyć dokładne zasady dokonania takiej modyfikacji i skutki z tym powiązane.

Komu zatem przysługuje obecnie możliwość zmiany formy opodatkowania i wybór skali podatkowej?

Co do zasady możliwość zmiany formy opodatkowania i wybór skali podatkowej przysługuje wyłącznie tym podatnikom, którzy nie wybrali od początku roku opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej PIT obliczanego według skali podatkowej. Dla nich decyzja o sposobie opodatkowania dochodów na zasadach ogólnych okazała się ostateczna i niezmienna. Takie zapisy znalazły się w ramach zmian wprowadzonych w życie przez ustawę z dnia 9 czerwca 2022 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1265, zwana dalej Polski Ład 2.0).

Uprawnienie do zmiany formy opodatkowania celem wyboru skali podatkowej przysługuje natomiast tym podatnikom, którzy pierwotnie dla roku obecnego wybrali opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych bądź podatkiem liniowym.

W tym kontekście należy zauważyć, iż przedsiębiorcy opodatkowani do tej pory ryczałtem mają do wyboru dwie drogi zmiany, mianowicie:

  • modyfikacja w trakcie trwania roku 2022 i jednocześnie zgoda na pozostawienie pierwszej połowy roku opodatkowanej ryczałtem (a przejście na skalę podatkową od drugiego półrocza bieżącego roku)
  • zmiana formy opodatkowania dla całego roku poprzez stosowne oświadczenie złożone dopiero po zakończeniu roku w zeznaniu PIT-36

Warto zwrócić uwagę na pewną pułapkę, którą zastawił tutaj prawodawca. Otóż gdyby taki podatnik podjął decyzję o zmianie formy opodatkowania od 1 lipca, składając organowi podatkowemu stosowne oświadczenie na piśmie, tym samym pozbawia się możliwości wyboru podatku według skali ex post, dla całego roku 2022 poprzez PIT-36. A to oznacza chociażby brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem.

Stąd też wybór należy dobrze przemyśleć. Poza tym warto wiedzieć, iż art. 17 Polskiego Ładu 2.0 przyznaje uprawnienie do zmiany formy opodatkowania od lipca jedynie tym ryczałtowcom, którzy na początku obecnego roku „nie złożyli oświadczenia na piśmie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w 2022 roku”. Zatem musieli oni poprzednio, w którymś z lat ubiegłych, dokonać wyboru takiej formy opodatkowania.

Jednakże wbrew treści tego przepisu, urzędnicy Ministerstwa Finansów twierdzą, iż taka zmiana jest możliwa również w przypadku tych podatników, którzy dopiero dla 2022 roku wybrali taką formę opodatkowania. W tej sytuacji podkreślić należy, iż rzeczywiście, jeśli ktoś wybiera ryczałt, to nie składa oświadczenia o rezygnacji z niego, jednakże jeśli rzeczywiście takie były intencje prawodawcy, to niepotrzebnie skomplikował on brzmienie treści nowego przepisu. Wystarczyłoby bowiem wskazanie wprost, iż chodzi o podatników stosujących w roku 2022 ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jak ma to miejsce w przypadku zmiany formy opodatkowania poprzez oświadczenie w PIT-36.

Na co jeszcze trzeba zwrócić uwagę, podejmując decyzję o zmianie formy opodatkowania?

Generalnie podatnicy chcący skorzystać z możliwości zmiany formy opodatkowania od lipca bieżącego roku mają wątpliwości, czy mogą złożyć stosowne oświadczenie za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG), czy też musi to być odrębne pismo kierowane do naczelnika urzędu skarbowego.

Zdaniem ekspertów wystarczyć powinno, by zawiadomienie o zmianie formy opodatkowania składane w terminie do 22 sierpnia 2022 roku dokonane zostało poprzez aktualizację wpisu do CEiDG. Za taką interpretacją przemawia fakt, iż prawodawca zestawił takie oświadczenie z brakiem wcześniejszej rezygnacji z ryczałtu, jak i fakt, iż taka zmiana formy opodatkowania jest skuteczna na kolejne lata.

Ważnym jest również, iż podatnicy opłacający podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, którzy dokonają zmiany formy opodatkowania w trakcie roku 2022 ze skutkiem od 1 lipca bieżącego roku, nie mogą wybrać takiej formy opodatkowania dla całego roku. Prawodawca zastrzegł jednocześnie, iż w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej bądź spółki jawnej, oświadczenie o zmianie złożyć muszą wszyscy wspólnicy.

I o ile jest to całkiem logiczne (wszyscy wspólnicy takiej spółki muszą być opodatkowani według takich samych zasad), o tyle przypomina jednocześnie o innej ważnej kwestii. Otóż osoba fizyczna, która prowadzi działalności gospodarcze w różnych formach (indywidualnie, w kilku spółkach) może wybrać odrębnie zasady opodatkowania dla różnych form, z zastrzeżeniem, że nie można łączyć podatku według skali podatkowej z podatkiem liniowym.

Przyjąć zatem należy, iż możliwe jest dokonanie zmiany formy opodatkowania z ryczałtu na skalę podatkową tylko dla jednej z form prowadzenia działalności. I zmiana taka jest możliwa zarówno w trakcie obecnego roku, jak i po jego zakończeniu.

Poza tym zmiana formy opodatkowania zarówno w trakcie trwania obecnego roku, jak i po jego zakończeniu, nie jest możliwa, gdyby miało to doprowadzić do opodatkowania części dochodów z działalności gospodarczej podatkiem według skali i części podatkiem liniowym. I co ważne, w odniesieniu do spółek (jawnej i cywilnej), brak możliwości zmiany formy opodatkowania dla jednego ze wspólników sprawia, iż modyfikacja nie jest również możliwa dla pozostałych wspólników.

A co jeszcze jest ważne w kontekście zmiany formy opodatkowania?

Niewątpliwie warto wiedzieć, iż nie tylko decyzja o zmianie formy opodatkowania podjęta w trakcie roku musi być gruntownie przemyślana, lecz również i ta podejmowana wstecznie po zakończeniu 2022 roku. Zdaniem urzędników Ministerstwa Finansów podatnik, który złoży PIT-36, zmieniając formę opodatkowania dla całego 2022 roku, nie może już zmienić zdania, składając korektę czy wycofując takie oświadczenie i składając w zamian odpowiednio PIT-28 bądź PIT-36L.

Tymczasem taka zmiana mogłaby być niekiedy uzasadniona, stąd też tym bardziej szkoda, iż zakaz odwołania dokonanego wyboru nie został wprost zapisany w ustawie, zwłaszcza, że stosowne zastrzeżenie zostało poczynione na okoliczność złożenia przed PIT-36 odpowiednio zeznań PIT-28 bądź PIT-36L. W tym przypadku bowiem złożenie oświadczenia w PIT-36 będzie nieskuteczne i zostało to wprost zapisane w Polskim Ładzie 2.0.

Podsumowując, zmiany podatkowe wprowadzone w życie ustawą zwaną Polski Ład 2.0 wprowadzają w życie wiele nowych rozwiązań i możliwości. Jedną z nich jest między innymi możliwość zmiany formy opodatkowania w postaci rezygnacji z ryczałtu ewidencjonowanego bądź podatku liniowego na rzecz skali podatkowej. I zmiana taka możliwa jest zarówno w trakcie trwania bieżącego roku, począwszy od 1 lipca, jak i po jego zakończeniu, gdy składane będzie zeznanie PIT-36 za cały rok. Nie ma jednak w tym przypadku pełnej swobody działania i nim przedsiębiorca dokona takiego wyboru, należy rozważyć wszystkie za i przeciw oraz poznać konsekwencje, jakie z poszczególnymi wyborami się wiążą.