Kwarantanna a prawo do zasiłku

Poddanie określonej osoby przymusowej kwarantannie podczas epidemii koronawirusa reguluje ustawa z dnia 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz aktualnie Rozporządzenie Rady Ministrów z 23 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Pod pojęciem kwarantanny rozumie się odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. Podczas odbywania kwarantanny, osoba która podlega odosobnieniu nie może opuszczać domu, a policja w ramach patroli ma prawo sprawdzić, czy osoby, które są objęte kwarantanną pozostają w miejscu swojego zamieszkania.

W związku z nałożeniem obowiązku poddania się kwarantannie jesteśmy zmuszeni pozostać w domu, a zatem nie mamy możliwości świadczenia pracy w miejscu wskazanym przez pracodawcę. W konsekwencji powyższego osoby skierowane na kwarantannę mają prawo do świadczeń chorobowych, tj. wynagrodzenia za czas choroby, które finansowane jest przez pracodawcę albo zasiłku chorobowego wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Powyższe oczywiście dotyczy osób objętych ubezpieczeniem chorobowym, tj. osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, świadczących pracę na podstawie umowy zlecenia czy prowadzących działalność gospodarczą i z tego tytułu odprowadzających składki zdrowotne.

Od wejścia w życie przywołanego na wstępie Rozporządzenia obowiązek poddania się kwarantannie nakładany jest z mocy prawa. Oznacza to, że nie otrzymamy (tak jak przed 24 października 2020 r.) pisemnej decyzji Inspekcji Sanitarnej. W związku z przytoczonymi zmianami podstawą wypłaty zasiłku chorobowego jest informacja w systemie informatycznym Centrum e-Zdrowia (system EWP) o objęciu nas kwarantanną. Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozyskuje dane wymienionego wyżej systemu i udostępnia je płatnikom składek na ich profilach na portalu PUE ZUS. Dostęp do informacji o kwarantannie na swoim profilu na PUE ZUS ma również ubezpieczony.

Aby otrzymać świadczenie, czy zasiłek chorobowy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych należy złożyć wniosek o zasiłek chorobowy do ZUS lub za pośrednictwem swojego pracodawcy. Wniosek można także wypełnić i wysłać elektronicznie za pośrednictwem systemu PUE ZUS.

Warto mieć na uwadze, że osoba współzamieszkująca lub prowadząca wspólne gospodarstwo z osobą zakażoną wirusem SARS-CoV-2 ma obowiązek poddać się kwarantannie, a taka kwarantanna nakładana jest na współmieszkańca automatycznie. Wobec osób współzamieszkujących z osobą zarażoną również nie zostanie wydana decyzja przez organ Inspekcji Sanitarnej o nałożeniu kwarantanny. Osoba objęta obowiązkiem kwarantanny z uwagi na współzamieszkiwanie z zarażonym ma prawo do świadczenia lub zasiłku chorobowego.

Podstawą do wypłaty świadczenia chorobowego dla takiej osoby jest oświadczenie o konieczności odbycia kwarantanny z powołaniem się na dane osoby zamieszkującej z ubezpieczonym, u której stwierdzono zarażenie. Pracodawca ubezpieczonego lub Zakład Ubezpieczeń Społecznych przed wypłatą świadczenia mogą wystąpić do organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej o potwierdzenie informacji zawartych w oświadczeniu.

Dodatkowo, ubezpieczony posiadający:

• dziecko do lat 14,
• dziecko legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia 18 lat,
• innego członka rodziny, wymagającego jego opieki

także ma prawo do zasiłku opiekuńczego, jeżeli opiekuje się ww. osobą skierowaną na kwarantannę. Kwarantanna w takiej sytuacji jest traktowana jak choroba dziecka lub innego członka rodziny wymagającego opieki.

Od 24 października 2020 r. podstawą do wypłaty zasiłku opiekuńczego jest oświadczenie ubezpieczonego o konieczności opieki nad dzieckiem lub członkiem rodziny przebywającym na kwarantannie lub w izolacji w warunkach domowych. Tak jak w powyżej opisywanym przypadku, dotyczącym osób współzamieszkujących z zarażonym SARS-CoV-2, ZUS i pracodawca mają prawo zweryfikować wskazywane w oświadczeniu informacje, zwracając się do Państwowej Inspekcji Sanitarnej o potwierdzenie tych danych.

Autor adwokat Grzegorz Górecki Kancelaria Adwokacka BGKA