Zmiany w świadectwach pracy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS) pracuje nad projektem zmian w zakresie funkcjonowania świadectwa pracy. W trakcie konsultacji społecznych, prowadzonych już od dłuższego czasu w tym zakresie, zgłoszonych zostało szereg propozycji nowych rozwiązań. Niestety, na razie nie znajdują one swojego zastosowania w projektowanych przepisach. 

O jakie zmiany i propozycje nowych uregulowań zabiegają partnerzy społeczni prowadzonych konsultacji? 

Otóż mowa tutaj jest przede wszystkim o takiej problematyce, jak brak informacji na świadectwie pracy o rozwiązaniu umowy w trybie dyscyplinarnym. Ponadto padła też propozycja, by zobowiązać pracownika do zniszczenia świadectwa pracy, jeśli dane przedsiębiorstwo wydało mu nowy dokument. Są to przykładowe zmiany, które chcą w nowych przepisach zawrzeć partnerzy społeczni. 

Za pierwszym z tych postulatów (czyli usunięciem zapisu o rozwiązaniu umowy w trybie dyscyplinarnym) opowiada się związek zawodowy NSZZ „Solidarność”. Związkowcy argumentują, iż sam fakt zakończenia pracy w trybie natychmiastowym jest już dla pracownika wystarczającą karą i dolegliwością. Zatem umieszczanie w świadectwie pracy zapisu o dyscyplinarnym rozwiązaniu umowy jest już, ich zdaniem, zbyteczne. Ponadto, powoduje ono niemałe trudności ze znalezieniem nowej pracy.  

Resort pracy okazał się jednak nieczuły na tę propozycję i argumenty strony związkowej. Zdaniem urzędników adnotacja o trybie dyscyplinarnym jako formie rozwiązania stosunku pracy, jest niezbędna ze względu na wymogi ubezpieczeniowe oraz te, wynikające bezpośrednio z przepisów o rynku pracy.  

Zatem ZUS jest pierwszą instytucją, dla której takie zapisy w świadectwie pracy są niezbędne, gdyż podstawa rozwiązania stosunku pracy ma wpływ na prawo lub też wysokość emerytury. Z kolei Urząd Pracy (UP) wymaga danych o tejże podstawie, gdyż ten fakt weryfikuje czy osoba bezrobotna ma prawo do zasiłku. Ponadto UP ustala czy ewentualne prawo do zasiłku przysługuje od dnia rejestracji w urzędzie czy też dopiero po okresie karencji. 

A co z innymi propozycjami zmian w świadectwach pracy i kto je zgłaszał? 

Okazuje się, iż więcej propozycji zmian w tym zakresie zgłaszała organizacja zrzeszająca pracodawców, mianowicie Pracodawcy RP. Wskazywali oni przede wszystkim, iż w razie wydania pracownikowi nowego świadectwa pracy, pracodawca ów winien mieć możliwość zawezwania pracownika do złożenia oświadczenia (na piśmie lub w postaci elektronicznej) o zniszczeniu poprzednio otrzymanego dokumentu. Poza tym pracownik miałby też możliwość przedłożenia tegoż dokumentu pracodawcy, by ten w sposób uniemożliwiający jego odtworzenie, dokonał jego zniszczenia. Taka forma rozwiązania tej sytuacji zastępowałaby poprzednio powołane oświadczenie. 

W tym przypadku również urzędnicy MRPiPS nie uwzględnili tego postulatu. Ich zdaniem takie ukształtowanie przepisów wymagałoby dokonania szczegółowych analiz pod kątem zgodności z upoważnieniem ustawowym do wydania rozporządzenia zawartym w artykule 97 par. 4 kodeksu pracy. Analizie należałoby też poddać realne skutki takiej regulacji, czyli inaczej rzecz ujmując, czy pracodawca praktycznie będzie miał możliwość wyegzekwowania od pracownika zaistnienia faktu zniszczenia lub zwrotu tegoż dokumentu.   

A co z jeszcze innymi propozycjami zmian, zgłoszonymi przez stronę pracodawców? 

Otóż postulowali oni jeszcze, by dokonać zmian w zakresie katalogu osób, które mają dostęp do kopii świadectwa (chociażby w przypadku śmierci pracownika). Pracodawcy pragnęli, by możliwość wydania takiej kopii przysługiwała nie tylko pracownikowi, a w razie jego śmierci osobie bliskiej (uprawnionej do renty rodzinnej), ale także osobie przez niego upoważnionej lub innej, będącej spadkobiercą pracownika.  

Również i ten postulat nie został uwzględniony. Urzędnicy powołali się w tym przypadku na fakt, iż krąg osób uprawnionych do odbioru kopii dokumentacji pracowniczej (a więc i również świadectwa pracy) wynika wprost z art. 94.12 kodeksu pracy oraz par. 18, ust.3 rozporządzenia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z dnia 10 grudnia 2018 roku w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz.U. poz. 2369). 

Podsumowując, spodziewać się zatem należy, iż projekt zmian w zakresie trybu postepowania i wydawania dokumentu określanego jako świadectwo pracy przedłożony zostanie do prac parlamentarnych w wersji stworzonej przez urzędników. Zmiany, proponowane do zastosowania w nim przez partnerów społecznych, nie zostały bowiem uwzględnione.