Świadczenia dla pracownika na kwarantannie

Interesująca jest kwestia świadczeń dla pracownika przebywającego na kwarantannie. Szczególnie w takiej sytuacji, gdy w obecnym roku wykorzystał już przysługujący mu limit świadczeń chorobowych. Tymczasem kwarantanna jest nałożona przez sanepid.

Co mówią przepisy odnośnie kwarantanny i świadczeń dla pracownika?

Generalnie pracownicy, którzy odbywają obowiązkową kwarantannę, niezależnie czy jako osoby narażone na zakażenie czy jako domownicy zakażonego, mają prawo do wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku chorobowego lub opiekuńczego, gdy kwarantanna dotyczy dziecka.

W takiej sytuacji możliwe jest powierzenie pracownikowi wykonywania pracy w formie zdalnej, lecz wówczas należne będzie mu normalne wynagrodzenie, jak za wykonywanie pracy. Gdy natomiast pracownik wykorzystał w danym roku limit świadczeń chorobowych (33 dni) i został skierowany na kwarantannę, przysługuje mu wówczas zasiłek chorobowy. Gdyby bowiem owego limitu jeszcze nie wykorzystał, wówczas otrzymuje wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy. Podstawą wymiaru obu tych świadczeń jest kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za okres ostatnich 12 miesięcy.

Co przepisy mówią o niezdolności do pracy pracownika w kontekście czasu jej trwania?

Otóż za czas niezdolności pracownika do pracy trwającej łącznie dłużej niż 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 lat, trwającej łącznie dłużej niż 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Wynagrodzenie chorobowe, podobnie jak i zasiłek chorobowy, przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. I na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność jej wykonywania wskutek poddania się obowiązkowi kwarantanny, o której mowa w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

Zatem czas odbywania kwarantanny zrównany został z niezdolnością do pracy z zachowaniem wszelkich praw do wynagrodzenia chorobowego lub świadczenia chorobowego przysługującego na ogólnych zasadach.

Generalnie ustawa zasiłkowa w sprawie kwarantanny odsyła do ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, gdzie wyróżnione zostały dwa pojęcia:

• izolacja, w tym również w warunkach domowych
• kwarantanna, będąca odosobnieniem osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzenia się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych

Zgodnie z zapisami ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, osoby, które były narażone na chorobę zakaźną lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznego czynnika chorobotwórczego, a nie wykazują objawów chorobowych, podlegają obowiązkowej kwarantannie lub nadzorowi epidemiologicznemu, jeśli tak postanowią organy inspekcji sanitarnej, przez okres nie dłuższy niż 21 dni od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia albo styczności.

Na tej podstawie państwowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny może w drodze decyzji nałożyć na taką osobę obowiązek poddania się kwarantannie. I obowiązek ten powstaje właśnie w przypadku narażenia się na chorobę COVID-19 wywoływaną przez wirusa SARS-CoV-2, a okres tej obowiązkowej kwarantanny wynosi w tym przypadku 10 dni.

A jak wygląda kwarantanna z rodziną?

Otóż kwarantanną nie jest obejmowana jedynie osoba bezpośrednio narażona na kontakt z patogenem, a cała rodzina. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, osoba poddana obowiązkowej kwarantannie na podstawie decyzji inspektora sanitarnego odbywa ją razem z osobami wspólnie zamieszkującymi lub gospodarującymi.

Taka sytuacja oznacza, że osobom tym za okres obowiązkowej kwarantanny przysługuje świadczenie z tytułu choroby. By je otrzymać należy złożyć oświadczenie o odbywaniu obowiązkowej kwarantanny, dostępne na stronie internetowej ZUS. W dokumencie tym należy wskazać:

• dane domownika, który spędza obowiązkową kwarantannę z osobą, która ją odbywa na podstawie decyzji inspektora sanitarnego lub po przekroczeniu granicy
• dane osoby odbywającej przymusową kwarantannę
• dane dotyczące samej kwarantanny, w tym okres jej rozpoczęcia i zakończenia

I takie oświadczenie pracownik składa do swojego płatnika składek (pracodawcy) w terminie 3 dni roboczych od zakończenia kwarantanny. Jeżeli zaś świadczeniem za okres kwarantanny ma być zasiłek chorobowy wypłacany przez ZUS, pracodawca przekazuje takie oświadczenie bezpośrednio do ZUS.

Gdy z kolei decyzja o obowiązkowej kwarantannie lub izolacji dotyczy osoby niepełnoletniej, wówczas jednemu z rodziców opiekujących się taką osobą przysługuje zasiłek opiekuńczy. W takiej sytuacji właśnie rodzic odbywa kwarantannę razem z dzieckiem, zapewniając mu opiekę.

Jaki rodzaj kwarantanny czy też izolacji nie powoduje powstania prawa do świadczeń chorobowych?

Otóż takiego prawa do świadczeń chorobowych nie mają osoby, które poddały się izolacji na własną rękę, dobrowolnie, mając przykładowo kontakt z osobą, która mogła mieć lub miała styczność z osobą zakażoną albo przebywającą na przymusowej kwarantannie.

Może się też zdarzyć, iż osoba została wskazana jako mająca kontakt z osobą z dodatnim wynikiem testu na koronawirusa. Otrzymuje ona powiadomienie z sanepidu o konieczności odbycia kwarantanny wraz z członkami rodziny, lecz nie dysponuje decyzją inspektora sanitarnego. Wówczas nie ma ona dokumentu uprawniającego do wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego, ale okres niewykonywania pracy jest nieobecnością usprawiedliwioną.

A jak przepisy o świadczeniach i kwarantannie odnoszą się do wykonywania pracy w formie zdalnej?

Otóż nie ma żadnych przepisów, które zabraniałyby wykonywania pracy w formie zdalnej w czasie odbywania kwarantanny. Jeżeli więc pracownik podczas owego obowiązkowego odosobnienia może wykonywać pracę w warunkach domowych, chociażby za pomocą środków komunikacji elektronicznej, to nie ma ku temu żadnych przeszkód. Pracodawca zatem może zlecić takiemu pracownikowi wykonywanie pracy w formie zdalnej.

Wówczas pracownikowi nie przysługuje ani zasiłek opiekuńczy (gdyż pracując nawet w domu, rodzic nie może zapewnić opieki dziecku), ani wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy, lecz normalne wynagrodzenie za pracę wykonaną.

Podsumowując, pracownik przebywający na kwarantannie ma prawo do świadczeń chorobowych praktycznie na takich samych zasadach, jakby chorował. Jednakże, gdyby w tym samym czasie świadczył on pracę w formie zdalnej, do czego ma pełne prawo, wówczas przysługuje mu normalne wynagrodzenie za pracę. Ponadto, gdy podda się izolacji na własną rękę, wtedy też nie ma on prawa do świadczeń chorobowych.