Seniorzy dłużej w pracy

W ramach Rady Dialogu Społecznego (RDS) opracowano program wsparcia rynku pracy poprzez aktywizację zawodową seniorów. Nosi on nazwę „Porozumienie strony pracowników i strony pracodawców Rady Dialogu Społecznego na rzecz aktywnego starzenia” i zostało właśnie przyjęte przez partnerów społecznych reprezentowanych w RDS. A są to 3 ogólnopolskie centrale związkowe i 4 organizacje pracodawców.

Na co liczą przedstawiciele RDS w kontekście powyższego opracowania?

Generalnie strony reprezentowane w ramach RDS zakładają, iż wypracowane wspólne propozycje zaakceptuje teraz i zrealizuje rząd. Zdaniem profesora Jacka Męciny, przewodniczącego zespołu ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń socjalnych RDS, doradcy zarządu Konfederacji Lewiatan, przedstawiciele resortu rodziny, pracy i polityki społecznej niejednokrotnie podkreślali, iż wdrożą w życie wspólne propozycje stron negocjujących w ramach RDS.

Propozycja RDS wprowadza różne rozwiązania, jednakże niektóre z nich wymagają wprowadzenia zmian w prawie. Chodzi tutaj między innymi o wprowadzenie dwóch dodatkowych przerw w pracy. Obecnie bowiem zatrudnionemu przysługuje jedna, 15-minutowa przerwa w pracy, jeśli dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin.

Natomiast zgodnie z propozycją RDS wprowadzone zostałyby kolejne, 15-minutowe przerwy w pracy:

• druga, jeśli dniówka wynosiłaby więcej niż 9 godzin
• trzecia, jeśli dniówka przekraczałaby 16 godzin

Co ważne, te dodatkowe uprawnienia przysługiwałyby wszystkim pracownikom, a nie tylko tym starszym, czyli kobietom po 55 roku życia i mężczyznom po 60 roku życia. Generalnie zdaniem Andrzeja Radzikowskiego, przewodniczącego OPZZ, należy zmienić sposób myślenia o modelu wydłużania aktywności zawodowej. Jeżeli bowiem warunki zatrudnienia w trakcie trwania całej kariery zawodowej będą dobre, to osoba zatrudniona zachowa lepszą kondycję zdrowotną i tym samym chętniej podejmie decyzję o kontynuowaniu zatrudnienia w starszym wieku. I taki jest jeden z najważniejszych celów zawartego w ramach RDS porozumienia.

Co jeszcze zawiera opracowane porozumienie?

Otóż mowa jest tam jeszcze o takich rozwiązaniach, jak te dotyczące ograniczenia pracy osób starszych w godzinach nadliczbowych, ewentualnych zmianach w ustaleniach ochrony przedemerytalnej, wprowadzeniu dopłat do zatrudnienia seniorów czy też ułatwieniach podatkowych i składkowych.

Elementem zachęcającym do wydłużania aktywności zawodowej ma być też dofinansowanie modernizacji stanowisk pracy. Zgodnie z porozumieniem dostosowywanie stanowisk pracy do potrzeb osób starszych powinno być dofinansowywane ze środków Funduszu Pracy bądź też innych źródeł publicznych.

Mowa jest też o możliwości tworzenia zakładowego Funduszu Podnoszenia Kompetencji i Kwalifikacji finansowanego z części składek płaconych na rzecz Funduszu Pracy oraz wkładu własnego pracodawcy. Taki fundusz tworzony byłby dobrowolnie.

Ponadto ze środków Funduszu Pracy mogłyby też być finansowane świadczenia w ramach tak zwanej umowy mentorskiej. W jej założeniach mentor (czyli straszy pracownik) wdrażałby w pełnienie obowiązków osoby nowo przyjmowane lub dążące do przekwalifikowania.

Zdaniem Andrzeja Radzikowskiego wypracowane w ramach RDS porozumienie zyskuje też nowe znaczenie w związku z panującą obecnie trudną sytuacją na rynku pracy wywołaną stanem epidemii. I w tym kontekście koniecznym byłoby wprowadzenie jeszcze innych rozwiązań. Mowa tutaj chociażby o ułatwieniach stosowania pracy zdalnej.

Okres panującego stanu epidemii i zamrożenia gospodarki pokazał, iż właśnie praca zdalna nie dość, że posiada wiele zalet dla zatrudnionych, to może być ponadto wykorzystana jako element wydłużania aktywności zawodowej seniorów. W tym względzie należy jednak pewne rzeczy unormować, wsłuchując się głównie w sugestie i uwagi pracodawców i pracowników.

Podsumowując, pomimo czasowego wzrostu bezrobocia, jaki zapewne nas czeka w niedalekiej przyszłości, aktywizacja zawodowa seniorów jest koniecznością. Społeczeństwo bowiem się starzeje, wydłuża się czas życia i zbyt wczesne wygaszanie aktywności zawodowej może być katastrofą dla systemu świadczeń społecznych. Stąd też dobrze się stało, iż strony zarówno pracodawców, jak i pracowników, negocjujące w ramach RDS, doszły do porozumienia na temat zasad aktywizowania tego segmentu rynku pracy.