Nowelizacja przepisów odnośnie PPE

Obecnie została uchwalona nowelizacja przepisów odnośnie Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE). Dzięki niej uczestnicy programu otrzymają pewne ułatwienia, a jednocześnie instytucje finansowe i pracodawcy – dodatkowe obowiązki.

O jakiej nowelizacji jest mowa?

Niejako w tle przepisów o PPK, obowiązujących już największych pracodawców od 1 lipca 2019 roku, uchwalona została właśnie nowelizacja przepisów, która ma uprościć prowadzenie PPE, czyli alternatywnych systemów dodatkowego oszczędzania na emeryturę. Konkretnie chodzi o ustawę z dnia 13 czerwca 2019 roku o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz ustawy o pracowniczych programach emerytalnych.

Ta nowelizacja wdraża do polskiego systemu prawnego ustalenia unijnej dyrektywy 2016/2341 z 14 grudnia 2014 roku w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (Dz.Urz. UE z 2016 r. L 354, s.37). Jest to tak zwana dyrektywa IORP2, której zadaniem jest zharmonizowanie zasad dotyczących nadzoru i zarządzania oraz organizacji instytucji pracowniczych programów emerytalnych. Jednocześnie dyrektywa ta ma na celu ułatwienie mobilności pracowników między państwami UE.

Co wprowadza w życie omawiana nowelizacja?

Otóż wprowadza ona pojęcie potencjalnego uczestnika PPE. Jest to pracownik danego przedsiębiorstwa, który ma prawo przystąpić do PPE, ale nie jest jego uczestnikiem. Idea jest taka, by taka osoba mogła przed przystąpieniem uzyskać pewne informacje, by dokonać pełniejszej oceny i wyboru. Zakres tych danych:

• informacja o wszystkich dostępnych opcjach, w tym inwestycyjnych
• miejsce, gdzie można znaleźć dodatkowe informacje
• osiągnięte w przeszłości stopy zwrotu, za okres co najmniej 5 lat
• rodzaj i wysokość kosztów ponoszonych przez uczestnika
• forma programu, wraz ze wskazaniem zarządzającego
• warunki i tryb przestępowania oraz występowania z programu
• warunki, terminy i sposoby dokonywania wypłaty
• wysokość składki podstawowej
• minimalna wysokość składki dodatkowej

Co prawda już dziś osoby zainteresowane przystąpieniem do PPE tego typu dane uzyskują, jednak ustawodawcy chodziło o usystematyzowanie zakresu otrzymywanych informacji.

Ponadto zmianie ulegnie sposób składania deklaracji uczestnictwa. Obecnie deklaracje składane są jedynie w formie papierowej, ewentualnie z elektronicznym podpisem kwalifikowanym. Po wejściu w życie nowelizacji, podstawową formą składania deklaracji przystąpienia będzie jej forma elektroniczna, pozwalająca utrwalenie treści na trwałym nośniku informacji (np. w formie e-maila). Jednakże umowa zakładowa może przewidywać inne formy, jak choćby pisemną. Również w formie elektronicznej uczestnik będzie mógł składać inne oświadczenia związane z programem.

Ustawa definiuje również pojęcie trwałego nośnika – to instrument pozwalający uczestnikowi na przechowywanie informacji kierowanych do niego osobiście w sposób, który umożliwia przyszłe korzystanie z tych informacji, przez okres odpowiedni do ich celów (i który pozwala na niezmienione odtworzenie przechowywanej informacji). Znamiona takiego instrumentu spełniała będzie zatem e-mail czy plik w formacie PDF, ale już nie link przekierowujący na inną stronę.

Analogicznie również pracodawca będzie potwierdzał przystąpienie do PPE w formie elektronicznej (zgodnie z wymaganiami trwałości).

Co jeszcze zmienia nowelizacja?

Otóż dodatkowo, przekazywane przez fundusz emerytalny informacje muszą spełniać nowe wymogi językowe. Muszą być one sporządzone z użyciem jasnego, zwięzłego i zrozumiałego języka, bez stosowania żargonu i terminów technicznych, jeżeli zamiast nich można użyć języka niespecjalistycznego. Ponadto winny być spójne pod względem słownictwa i treści, nie mogą wprowadzać w błąd i powinny zostać przedstawione w sposób ułatwiający czytanie.

Ustawodawcy chodziło o to, by zwiększyć poziom zrozumienia przekazywanych przez fundusze emerytalne treści, które często dziś są po prostu niezrozumiałe.

Kolejnym, zupełnie nowym obowiązkiem po stronie funduszu emerytalnego, będzie konieczność przekazywania przez niego przynajmniej raz w roku informacji o świadczeniu emerytalnym. Ma ona zawierać kluczowe dane dotyczące świadczenia, który uczestnik PPE będzie mógł uzyskać. Zatem obowiązkowo znajdą się tu informacje o:

• wartości zgromadzonych środków
• wysokości kosztów odliczonych przez fundusz emerytalnym w ostatnich 12 miesiącach
• składkach wpłaconych w ramach programu przez pracodawcę i uczestnika w ciągu ostatnich 12 miesięcy
• opcjach, jakimi dysponuje uczestnik programu wraz podaniem miejsca, gdzie jest roczne sprawozdanie finansowe funduszu oraz deklaracja zasad polityki inwestycyjnej
• prognozach dotyczących zgromadzonych środków w odniesieniu do wieku emerytalnego, z uwzględnieniem scenariuszy ekonomicznych, jak i wariantów optymistycznych i pesymistycznych

Taka kompleksowa informacja będzie mogła zostać przekazana zarówno w formie elektronicznej, jak i papierowej. Fundusz emerytalny ma obowiązek przekazać ją uczestnikowi bezpośrednio lub za pośrednictwem pracodawcy, oczywiście przy spełnieniu nowych wymogów językowych.

Czysto teoretycznie nowelizacja nie będzie wymagała masowej zmiany umów zakładowych tworzących PPE i ich dostosowywania do nowych wymogów. W praktyce jednak zadecyduje o tym stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego.