Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika z powodu braku wypłaty

Dodano w dniu Autor
Podziel się z innymi

Jeśli pracodawca zalega pracownikowi z wypłatą pensji, wówczas ów zatrudniony może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w każdym momencie. Tym samym nie musi on tego czynić w ciągu miesiąca od upływu terminu wypłaty pierwszej zaległej pensji.

O czym zatem warto wiedzieć w kontekście możliwości rozwiązania przez pracownika umowy o pracę w sytuacji braku wypłaty?

Co do zasady termin wypłaty wynagrodzenia uregulowany został w art. 85 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracodawca wypłaca wynagrodzenia za pracę co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Owo wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, jednakże nie później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego.

W sytuacji, gdy pracodawca nie dopełni obowiązku wypłaty wynagrodzenia za jeden czy też dwa kolejne miesiące spodziewać się może tego, iż pracownik skorzysta z możliwości jaką daje mu art. 55 kodeksu pracy, zgodnie z którym pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. W tym aspekcie brak wypłaty wynagrodzenia jest właśnie owym ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków wobec pracownika.

Wówczas pracownikowi przysługuje ponadto odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony, odszkodowanie takie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Samo oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia nastąpić powinno na piśmie, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę.

Należy również pamiętać o tym, iż zastosowanie ma tutaj art. 52 par. 2 kodeksu pracy, zgodnie z którym rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie owej mowy. A zatem analogicznie – rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy nie może nastąpić po upływie jednego miesiąca od uzyskania przez pracownika wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę.

Niebywale istotnym jest tutaj jednak, iż przepisy powyższe nie rozstrzygają, jak ów termin liczyć, gdy chodzi o naruszenie przez pracodawcę obowiązków o charakterze ciągłym, a takim właśnie jest obowiązek comiesięcznej wypłaty wynagrodzenia.

Jak zatem spojrzeć na zagadnienie rozwiązania umowy o pracę przez pracownika, gdy pracodawca zalega z dwoma czy też trzema wypłatami wynagrodzenia?

Analizując zagadnienie konieczności uwzględnienia terminu jednego miesiąca od uzyskania wiadomości o okoliczności uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę w kontekście wypłaty wynagrodzenia, warto odnieść się do orzecznictwa sądowego, gdzie akcentuje się, iż przez uzyskanie wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy należy rozumieć uzyskanie odpowiednio pewnej wiadomości o faktach, z których należy wyciągnąć wniosek o istnieniu przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę.

Zgodnie zatem z przepisami, bieg jednomiesięcznego terminu wynikającego z art. 55 par. 2 kodeksu pracy, w związku z art. 52 par. 2 kodeksu pracy, rozpoczyna się, gdy pracownik pozyskał odpowiednio skonkretyzowane oraz wiarygodne wiadomości o naruszeniu jego uprawnień przez pracodawcę bądź też osoby działające w jego imieniu. W sytuacji jednak, gdy zachowanie pracodawcy ma charakter ciągły, wówczas termin miesięczny liczy się od dnia popełnienia ostatniego czynu, a jeśli natomiast ma charakter trwały – od dnia ustania stanu bezprawności. Mowa jest o tym chociażby w wyroku Sądu Najwyższego z 20 marca 2019 roku (sygn. akt I PK 261/17).

Analizując jeszcze owo zagadnienie warto również odnieść się do wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z 17 kwietnia 2014 roku (sygn. akt VIII Pa 18/14), który nadal zachowuje swą aktualność. W rozpatrywanej przez ów sąd sprawie pracodawca argumentował nieskuteczność rozwiązania umowę o pracę bez wypowiedzenia rzekomym naruszeniem wspomnianego jednomiesięcznego terminu na rozwiązanie stosunku pracy, przy czym pracodawca nie wypłacał wynagrodzenia przez kilka miesięcy. W sprawie tej sędziowie przypomnieli, iż naruszenie przez pracodawcę obowiązku wypłaty wynagrodzenia za pracę, polegające na braku wypłaty wynagrodzenia czy też na jego wypłacie w niepełnej wysokości, następuje co miesiąc w terminie płatności wynagrodzenia i od dowiedzenia się przez pracownika o tej okoliczności należy liczyć termin jednego miesiąca. W sytuacji jednak, gdy pracodawca narusza obowiązki swym zachowaniem ciągłym, to pracownik może zwlekać z rozwiązaniem umowy do chwili dla niego dogodnej, bądź też wcale nie rozwiązywać owej umowy. Tym samym sędziowie uznali, iż zarzut pracodawcy w tej sytuacji jest całkowicie bezzasadny.

A zatem, jeśli mamy do czynienia z sytuacją, gdzie pracodawca przez miesiąc, dwa czy też trzy zalega z wypłatą wynagrodzenia, wskutek czego pracownik rozwiąże umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy, to pracownikowi temu przysługuje dodatkowo odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia i jego postępowanie jest w całości zgodne z przepisami prawa pracy. Pracodawca tym samym nie może kwestionować skuteczności rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, jak i też powództwa o odszkodowanie, argumentując, iż oświadczenie o rozwiązaniu umowy złożone zostało zbyt późno, bez uwzględnienia jednomiesięcznego terminu wynikającego z kodeksu pracy. W odniesieniu bowiem do obowiązku wypłaty wynagrodzenia, takie zachowanie pracodawcy jest zachowaniem ciągłym i to od pracownika zależy, kiedy on skorzysta ze swego prawa do rozwiązania umowy o pracę.

Podsumowując, generalnie w sytuacji, gdy pracodawca nie wypłaca pracownikowi wynagrodzenia, wówczas ów zatrudniony może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w każdym dogodnym dla siebie momencie. A tym samym nie musi on tego czynić w przeciągu miesiąca od upływu terminu wypłaty pierwszej zaległej pensji, albowiem termin ten, wynikający skądinąd z brzmienia przepisów kodeksu pracy, nie ma zastosowania do wypłaty wynagrodzenia, które jest świadczeniem ciągłym oraz comiesięcznym.