Rozliczenie młodego pracownika z Ukrainy

Dla osób przed ukończeniem 26 roku życia obowiązuje obecnie w Polsce ulga, pozwalająca na niepłacenie podatku dochodowego od uzyskiwanych dochodów. Ciekawym zagadnieniem jest jednak, jak ta ulga odnosi się do osób mieszczących się w tym przedziale wiekowym, lecz będących obywatelami Ukrainy, czyli kraju, z którego przybywa do Polski wielu pracowników.

Jak zatem podejść do rozliczenia pracownika z Ukrainy, mieszczącego się w przedziale wiekowym podlegającym pod ulgę podatkową?

Zasadniczo, dopóki pracownik nie ukończy 26 roku życia, ma prawo do korzystania ze zwolnień osiąganych przychodów z podatku dochodowego. I obywatelstwo, ani miejsce zamieszkania nie mają tutaj znaczenia, jeżeli do danego źródła dochodów ma zastosowanie opodatkowanie na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej.

Osoby fizyczne, posiadające miejsce zamieszkania na terytorium Polski (czyli będące rezydentami), podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów), bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (jest to tak zwany nieograniczony obowiązek podatkowy).

Natomiast nierezydenci, czyli osoby niemające w Polsce miejsca zamieszkania, podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a więc tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium naszego kraju.

W powyższym aspekcie ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa, iż osobą mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski jest osoba fizyczna, która:

• posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (czyli tak zwany ośrodek interesów życiowych)
• przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym

Z kolei za dochody (przychody) osiągane na terytorium Polski przez podatników nierezydentów uważa się w szczególności między innymi dochody (przychody) z pracy wykonywanej na terenie Polski na podstawie:

• stosunku służbowego
• stosunku pracy
• pracy nakładczej
• spółdzielczego stosunku pracy

i to bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia.

Jeżeli zatem przykładowo osoba pochodząca z Ukrainy jest zatrudniona na umowę o pracę, którą będzie wykonywała w Polsce i którą będzie opłacał polski pracodawca, wówczas uzyskane przez nią przychody podlegają opodatkowaniu w Polsce, na takich samych zasadach, jak dochody polskich pracowników. I tak będzie również do momentu przekroczenia limitu czasowego pobytu w Polsce w roku podatkowym. Bowiem jeśli pobyt ten przedłuży się ponad 183 dni, to obywatel Ukrainy zyska status polskiego rezydenta, nawet jeśli ośrodek jego interesów życiowych pozostała na Ukrainie.

Czy w tym zakresie przewidziane są jakieś zmiany od 1 stycznia 2021 roku?

Generalnie wśród źródeł przychodów znajduje się zarówno stosunek pracy i jemu pokrewne, jak i działalność wykonywana osobiście, w tym z tytułu umowy zlecenia czy też umowy o dzieło zawartej z przedsiębiorcą. Od 1 sierpnia 2019 roku obowiązuje w tym zakresie ulga dla młodych, która polega na zwolnieniu z podatku dochodowego do określonego limitu przychodów osób w wieku do ukończenia 26 roku życia. Do końca 2020 roku ulgą objęte były jedynie przychody z dwóch wymienionych źródeł zarobkowania, mianowicie ze stosunku pracy i mu pokrewnych oraz z działalności wykonywanej osobiście, lecz tutaj tylko z umów zlecenia.

Od 1 stycznia 2021 roku więcej osób może skorzystać z tej ulgi. Mianowicie obecnie z podatku dochodowego zwolnione są przychody:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy
• z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
• z tytułu odbywania praktyki absolwenckiej, o której mowa w ustawie o praktykach absolwenckich
• z tytułu odbywania stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a prawa oświatowego

Przy czym istnieją dwa kolejne warunki uzyskania ulgi. Mianowicie ww. przychody muszą być otrzymane przez podatnika do ukończenia 26 roku życia i do wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł.

Warto w powyższym kontekście przypomnieć, iż zgodnie z przepisami o praktykach absolwenckich, osoba fizyczna, prawna lub też jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej może przyjąć na praktykę osobę, która ukończyła co najmniej gimnazjum lub 8-letnią szkołę podstawową i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30 roku życia. Celem takiej praktyki absolwenckiej jest ułatwienie absolwentom uzyskiwania doświadczenia i nabywania umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy.

Samą praktykę odbywa się na podstawie pisemnej umowy o praktykę absolwencką, zawieranej pomiędzy praktykantem, a organizatorem praktyki. Jej długość nie może przekraczać 3 miesięcy, a jeśli jest ona odpłatna, wówczas wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego nie może przekraczać dwukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli kwoty 5.600 zł w roku 2021.

A jak traktuje się umowę o staż uczniowski w kontekście ulg podatkowych?

Otóż ma ona podobny cel, jak umowa o praktykę absolwencką. W celu ułatwienia uzyskiwania doświadczenia i nabywania umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy w zawodzie, w którym kształcą się uczniowie technikum i uczniowie branżowej szkoły I stopnia (niebędący młodocianymi pracownikami), mogą oni w okresie nauki odbywać staż w rzeczywistych warunkach pracy, zwany stażem studenckim.

Podczas takiego stażu uczeń realizuje wszystkie albo wybrane treści programu nauczania zawodu w zakresie praktycznej nauki zawodu realizowanego w szkole, do której uczęszcza, lub treści nauczania związane z nauczanym zawodem, a nieobjęte tym programem. Podmiot, który prowadzi taki staż uczniowski, zawiera z uczniem bądź rodzicami niepełnoletniego ucznia umowę o staż uczniowski w wersji pisemnej. Uczeń odbywający staż otrzymuje miesięczne wynagrodzenie, chyba, że obie strony postanowią, iż staż jest nieodpłatny. Wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego nie może przekraczać wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli kwoty 2.800 zł w roku 2021.

Jakie są zatem warunki, by dochód był zwolniony z opodatkowania?

O tym, by można zastosować tak zwaną ulgę dla młodych, decyduje łączne spełnienie warunków odnoszących się do:

• wieku podatnika
• rodzaju przychodów (w tym zasad opodatkowania)
• limitu ulgi
• momentu uzyskania przychodów

Warunek wieku musi być spełniony na moment uzyskania przychodów. Sformułowanie „do ukończenia 26 roku życia” należy rozumieć przez pryzmat ogólnych przepisów prawa podatkowego. Z nich natomiast wynika, iż terminy określone w latach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim roku, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim roku nie było – w dniu, który poprzedzałby bezpośrednio ten dzień. Taki stan przepisów prawa oznacza zaś, iż ulga dla młodych przysługuje (oczywiście przy spełnieniu pozostałych warunków) włącznie z dniem 26 urodzin.

Zatem przykładowo, jeśli pracownik obchodziłby swe urodziny 20 września, wówczas do tego dnia przysługuje mu ulga dla młodych, przy czym wynagrodzenie za wrzesień, uzyskane 30 września, jest już opodatkowane, a zwolnione będą z opodatkowania będą przychody uzyskane w okresie od 1 stycznia do 20 września włącznie.

Drugim warunkiem jest rodzaj osiąganych przychodów. W tym przypadku istotne jest, by było to źródło wymienione w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych i opodatkowane według skali, czyli z dwiema stawkami podatku dochodowego w zależności od wysokości osiągniętego dochodu.

Trzecim warunkiem korzystania z ulgi dla młodych jest kwota przychodu podlegającego zwolnieniu. Od 1 stycznia 2021 roku roczny limit ulgi dla młodych wynosi 85.528 zł, co oznacza, iż nie uległ on zmianie. Podczas obliczania limitu zwolnienia nie są wliczane przychody:

• podlegające opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym
• zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych oraz przychody od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia ministra właściwego ds. finansów publicznych

Natomiast w czasie obowiązywania owego zwolnienia z podatku dochodowego dla młodych, płatnik (czyli pracodawca):

• nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy, przy czym robi to wyłącznie na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bez żadnego dodatkowego wniosku ze strony pracownika
• nie potrąca kosztów uzyskania przychodów ani nie odlicza tak zwanej kwoty zmniejszającej podatek na podstawie oświadczenia PIT-2

A jak zwolnienie dochodu młodej osoby z opodatkowania odnosi się do składek na ZUS?

Co do zasady, zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych, wszystkie osoby, które na obszarze Polski są pracownikami, podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Tym samym przepisy ustawy nie uzależniają objęcia polskim systemem ubezpieczeń od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania czy też pobytu. Istotne dla objęcia ubezpieczeniem jest:

• zawarcie z polskim podmiotem stosunku pracy rodzącego zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych
• wykonywanie pracy w ramach takich umów na terytorium Polski

Zatem fakt, iż obywatel Ukrainy może korzystać z ulgi w opodatkowaniu dla młodych, nie płacą tym samym podatku dochodowego, nie stanowi żadnej przeszkody do podlegania pod polski system ubezpieczeń społecznych. Zatem od jego wynagrodzenia składki należy obliczać i odprowadzać.

Podsumowując, młoda osoba z Ukrainy, pracująca w Polsce, może z powodzeniem korzystać z ulgi dla młodych, nie opłacając zobowiązań z tytułu podatku dochodowego do ukończenia 26 roku życia. Od 1 stycznia 2021 nieco rozszerzył się zakres osób, które z takiej ulgi mogą skorzystać, pod kątem rodzaju źródeł zarobkowania.