ZUS oferuje pieniądze na bhp

Zakład Ubezpieczeń Społecznych dofinansuje w 2022 roku projekty tych pracodawców, których celem jest poprawa bezpieczeństwa pracowników, zmniejszenie zagrożenia wypadkami przy pracy lub chorób zawodowych, czy redukcja niekorzystnego oddziaływania szkodliwych czynników.

Na jakie cele można otrzymać dofinansowanie z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w 2022 roku?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wytypował najistotniejsze zagrożenia w przedsiębiorstwach i opracował kryteria dofinansowania poprawy bezpieczeństwa warunków pracy właśnie w tych kwestiach, a mianowicie:

• bezpieczeństwo instalacji technicznych, maszyn, urządzeń i miejsc pracy
• urządzenia chroniące przed hałasem i drganiami mechanicznymi, a także promieniowaniem elektromagnetycznym
• oświetlenie stanowisk pracy i ochrona przed promieniowaniem optycznym
• ochrona przed energią elektryczną oraz elektrycznością statyczną
• urządzenia oczyszczające i uzdatniające powietrze
• sprzęt i urządzenia służące poprawie bezpieczeństwa pracy na wysokości lub w zagłębieniach, służące ograniczeniu obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego, poprawie bezpieczeństwa pracy w przypadku narażenia na czynniki chemiczne i szkodliwe czynniki biologiczne

Jak historycznie wyglądała kwestia dofinansowania ZUS na poprawę bezpieczeństwa miejsc pracy i samej pracy?

W dotychczasowo rozpisanych konkursach największą wagę kładziono na poprawę bezpieczeństwa i higieny miejsc pracy w branży przetwórstwa przemysłowego, budownictwa, handlu detalicznego i hurtowego, pomocy społecznej i opieki zdrowotnej.

Grzegorz Dyjak z biura prasowego ZUS podkreśla, że tak jak dotychczas, także i obecnie, w akceptacji wniosku do wypłaty dofinansowania decydującą rolę odgrywa nie sam typ prowadzonej działalności, ale dobrze i rzetelnie umotywowany projekt poprawy warunków pracy pod kątem bezpieczeństwa, który oczywiście również spełnia warunki formalne i w ocenie merytorycznej wypada pozytywnie, co oznacza, że środki z ZUS zostaną wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem całego projektu.

Jakie kwoty dofinansowania wchodzą w grę o poprawę bezpieczeństwa pracowników, zmniejszenie zagrożenia wypadkami przy pracy lub chorób zawodowych, czy redukcję niekorzystnego oddziaływania szkodliwych czynników i kiedy wnioski o dofinansowanie będą rozpatrzone?

Wysokość dofinansowania uzależniona jest od liczby osób, na które płatnik opłaca składki na ubezpieczenie społeczne. Procentowa wartość dopłaty jest jednak największa dla mikro i małych przedsiębiorstw, bo można otrzymać nawet 90% wartości projektu, jednakże najwyższe nominalne wsparcie otrzymają duże zakłady, których liczba zatrudnionych przekracza 250 osób, bo wyniesie nawet około pół miliona złotych.

Dokładne plany dofinansowania kształtują się następująco:

• 90% wartości projektu, maksymalnie 140 tys. zł dla mikroprzedsiębiorstw (do 10 osób)
• 80% wartości projektu, maksymalnie 210 tys. zł dla małych przedsiębiorstw (od 10 do 49 osób)
• 60% wartości projektu, maksymalnie 340 tys. zł dla średnich przedsiębiorstw (od 50 do 249 osób)
• 20% wartości projektu, maksymalnie 500 tys. zł dla dużych przedsiębiorstw (powyżej 250 osób)

Kwota dofinansowania do podziału w 2022 roku jest wyższa od kwoty w roku obecnym o 50% i wynosi 75 mln zł, a w 2021 roku było to 50 mln zł.

Organ rentowy deklaruje, że wszystkie wnioski będą rozpatrzone do 31 grudnia 2021 roku, a lista wniosków z pozytywną oceną będzie zaprezentowana na stronie www.zus.pl i BIP.

Jaka ilość wniosków o dofinansowanie wpłynęła do ZUS w tym roku i jak się ona kształtuje w stosunku do ilości wniosków złożonych w latach ubiegłych oraz w jakiej formie się je składa?

Zwiększenie puli pieniędzy do podziału między płatnikami chcącymi poprawić bezpieczeństwo i higienę pracy winno stanowić dla przedsiębiorców swoistą zachętę do aplikowania o dofinansowanie, jednakże dane dotyczące ilości złożonych wniosków są wręcz odwrotne.

W roku obecnym do ZUS wpłynęło 3.405 wniosków, co stanowi spadek o 24% w porównaniu z rokiem 2020, gdzie odnotowano 4.486 wniosków. W 2019 roku było ich 2.677. Wzrost ilości złożonych wniosków w 2020 w stosunku do roku 2019 jest efektem rezygnacji z konieczności składania ich w dwóch wersjach: papierowej i elektronicznej, bo od roku 2020 wymagana jest tylko wersja on-line.

Jaka jest prawdopodobna przyczyna spadku ilości złożonych w tym roku wniosków o dofinansowanie w roku 2022 do modernizacji przedsiębiorstwa pod kątem zwiększenia bezpieczeństwa pracy i zmniejszenia zagrożeń wypadkowych i generujących choroby zawodowe?

Domniemuje się, iż w 2020 roku złożonych zostało wiele wniosków, których by przedsiębiorcy nie składali gdyby nie panowała epidemia wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19. Przedsiębiorstwa musiały w różny sposób dostosować pomieszczenia pod kątem polepszenia wentylacji i uzdatniania powietrza wynikających z wymogów reżimu sanitarnego, które jednocześnie poprawiły bezpieczeństwo zatrudnionych osób, a co za tym idzie, można było uzasadnić owe inwestycje jako faktyczną podstawę do wniosku o dofinansowanie z ZUS.

Obecnie większość z przedsiębiorstw ma za sobą te zmiany lub są w trakcie ich realizacji. Inną kwestią jest także fakt, iż sporo pracowników korzysta z możliwości pracy zdalnej, co łączy się z mniejszym skupieniem ich pracodawców na ulepszaniu warunków pracy w siedzibach przedsiębiorstw, czy zakładach do nich należących, nie tylko pod kątem BHP, ale i ogólnie. To ma zapewne niebagatelny wpływ na ilość składanych wniosków o dofinansowanie.

Jakie zdanie na temat spadku ilości składanych przez przedsiębiorców wniosków o dofinansowanie inwestycji w celu poprawy bezpieczeństwa pracowników, redukcji niekorzystnego oddziaływania szkodliwych czynników i zmniejszenia zagrożenia wypadkami przy pracy lub chorób zawodowych mają eksperci?

Otóż Grzegorz Kuliś, ekspert ds. rynku pracy z BCC zwraca uwagę na to, że przedsiębiorcy odnoszą się z dezaprobatą i krytykują rozbujałą biurokrację w temacie wniosków do ZUS o dofinansowanie inwestycji mającej na celu poprawę bezpieczeństwa pracy zatrudnionych pracowników. To sprawia, że mniej chętnie pozyskują oni różnego rodzaju pomoc publiczną w celu współinwestowania swoich projektów.

Inną ważką kwestią jest sama kwota wsparcia. Dla dużych firm dofinansowanie inwestycji jest na poziomie maksymalnie 20% wartości projektu. To na pewno zniechęca pracodawców. Dobrą praktyką byłoby podniesienie progu tak, by każdy przedsiębiorca, niezależnie od wielkości swojego biznesu mógł liczyć na identyczny procentowy udział publicznego wsparcia.

Łukasz Kozłowski z Federacji Przedsiębiorców Polskich jest zdania, że nie ma mowy o nasyceniu rynku w dziedzinie jakości miejsc pracy w kategorii ich bezpieczeństwa. Tu zawsze jest coś do poprawy i modernizacji. Potencjał do wdrażania stosownych inwestycji i wszelakich ulepszeń w przedsiębiorstwach nieustannie jest.

Podobną opinię wyraził także Rafał Jędruchniewicz, dyrektor działu składek ZUS w Inventage Sp. z o.o. twierdząc, iż z roku na rok zwiększa się świadomość pracodawców odnośnie bezpieczeństwa pracy oraz redukowania wszelakich zagrożeń negatywnie skutkujących na zdrowie zatrudnionych pracowników.

Eksperci jednogłośnie przyznają, iż daleko nam do ideału bezpiecznych miejsc pracy i ważną rolą ZUS i innych jednostek publicznych jest nieustające skuteczne informowanie przedsiębiorców o możliwościach wsparcia wszelakich inwestycji w tym zakresie, a szczególnie dotrzeć trzeba do najmniejszych, często niedoinformowanych właścicieli firm.

Podsumowując, właśnie zakończył się etap składania wniosków do ZUS o dofinansowanie w roku 2022 rozwiązań, których celem nadrzędnym jest poprawa bezpieczeństwa pracowników, zmniejszenie zagrożenia wypadkami przy pracy lub chorobami zawodowymi i redukcja niekorzystnego oddziaływania czynników szkodliwych na zdrowie osób świadczących pracę. Złożono niewiele ponad 3.400 wniosków, a organ rentowy deklaruje, że do końca bieżącego roku wybierze projekty, które otrzymają dofinansowanie.