Polski rynek pracy otwiera się na cudzoziemców

Generalnie mamy obecnie do czynienia z coraz szerszym otwieraniem się polskiego rynku pracy na cudzoziemców. Obowiązują już ułatwienia w zatrudnianiu personelu medycznego spoza Unii Europejskiej (UE), poza tym przepisy pozwalają też Białorusinom na szybsze podjęcie w Polsce pracy w branży IT, jak i założenie działalności gospodarczej.

Jakie są podstawy prawne wprowadzanych zmian odnośnie cudzoziemców?

Od 1 grudnia 2020 roku rozszerzeniu uległ katalog przypadków pozwalających na zatrudnianie cudzoziemców bez zezwolenia na pracę. Zmiany wprowadzone zostały na podstawie rozporządzenia ministra rozwoju, pracy i technologii z dnia 20 listopada 2020 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej (RP) jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz.U. z 2020 r. poz. 2081), które weszło w życie właśnie 1 grudnia 2020 roku.

Podstawą i celem zmian była reakcja na obecną sytuację epidemiczną. Rozporządzenie rozszerza możliwości zatrudniania personelu medycznego pochodzącego z krajów spoza UE. Poza tym ułatwienia dotyczą również biznesmenów i programistów z Białorusi, jak i osób przebywających w Polsce na podstawie wizy humanitarnej. Okazuje się jednakże, iż część rozwiązań może być trudna do zastosowania w praktyce.

Co nowego zatem w kwestii osób z wizą humanitarną?

Urzędnicy resortu rozwoju zdecydowali, iż z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę zwolnieni zostaną cudzoziemcy przebywający w Polsce na podstawie wizy humanitarnej. Taka decyzja ministerialna podyktowana została zapewne sytuacją polityczną panującą na Białorusi, gdyż z uwagi na będące tam cały czas niepokoje społeczne wielu obywateli tego kraju złożyło wnioski o wydanie tego rodzaju wizy w Polsce.

I do tej pory, po przekroczeniu granicy okazywało się, iż tracili oni możliwość zarobkowania w oparciu o dotychczasowe zarobkowanie w swoim kraju, nie mogąc też podjąć się wykonywania pracy w Polsce. Wprawdzie dotychczasowe przepisy już wcześniej przewidywały pewne ułatwienia w zatrudnianiu obywateli Białorusi (chociażby powierzenie wykonywania pracy na podstawie oświadczenia), jednakże okazały się one w praktyce niewystarczające.

Tymczasem nowe regulacje spowodują odciążenie pracodawców od formalności związanych z koniecznością rejestracji oświadczenia w urzędzie pracy czy też oczekiwania na wydanie pozwolenia na pracę. Istotnym jest też, iż resort rozwoju tym rozporządzeniem objął wszystkie osoby przebywające w Polsce z wizą humanitarną. Dotychczas bowiem zwolnienie z konieczności uzyskania pozwolenia na pracę ich nie obejmowało, natomiast zwolnieni z takiego obowiązku byli:

• cudzoziemcy korzystający z ochrony uzupełniającej lub czasowej
• cudzoziemcy posiadający status uchodźcy
• cudzoziemcy posiadający zgodę na pobyt ze względów humanitarnych
• cudzoziemcy posiadający zgodę na pobyt tolerowany

Rekrutacja pracowników z Ukrainy – https://ksservice.com.pl/pracownicy-z-ukrainy.php

Jak obecnie przedstawiać się będzie sytuacja specjalistów i biznesmenów z Białorusi oraz medyków spoza UE?

Decyzja urzędników resortu rozwoju stanowi próbę przyciągnięcia do Polski białoruskich specjalistów i szeroko rozumianego biznesu (a więc i kapitału). W tym celu stworzony został program „Poland.Business Harbour”. W ramach tego programu obywatele Białorusi będący specjalistami w branży IT, jak i chcący otworzyć w Polsce start-up lub też rozszerzyć swój biznes o terytorium RP będą zwolnieni z obowiązku posiadana zezwolenia na pracę.

Generalnie jednak trudno dziś ocenić jakie będzie zainteresowanie tym programem, szczególnie biorąc pod uwagę nie tylko sytuację polityczną na Białorusi, ale też i sytuację epidemiologiczną w Polsce.

Kolejną kategorią cudzoziemców, którzy nie będą musieli uzyskiwać pozwolenia na pracę są pracownicy szeroko rozumianego sektora medycznego, czyli lekarze, dentyści, pielęgniarki, położne i ratownicy medyczni. Zasadniczo w dobie ciągle dynamicznie rozwijającej się epidemii wirusa SARS-CoV-2 ma to być zapewne istotne ułatwienie w uzupełnianiu braków kadrowych personelu medycznego, w znacznej części skierowanego do pomocy chorym na COVID-19.

Jednakże pojawia się w tym zakresie poważny problem, gdyż by cudzoziemiec spoza UE mógł wykonywać w Polsce zawód lekarza, konieczna jest jego nostryfikacja (czyli formalne uznanie) w Polsce. Po jej dokonaniu cudzoziemiec taki musi odbyć staż medyczny w Polsce i złożyć z wynikiem pozytywnym lekarski egzamin państwowy. I dopiero wówczas uzyskuje on prawo do wykonywania zawodu. Niewiele łatwiej jest w przypadku ratowników medycznych, pielęgniarek czy też położnych.

Tym samym może się okazać, iż wprowadzone ułatwienia okażą się w rzeczywistości przepisami martwymi z uwagi na trudności związane z zatrudnianiem zagranicznego personelu medycznego.

Co jeszcze jest istotne w kontekście zmian i pracy cudzoziemców w Polsce?

Otóż należy pamiętać, iż prawo do wykonywania pracy nie jest tym samym, co prawo pobytu. Zatem cudzoziemiec, chcący wykonywać pracę w naszym kraju, nadal musi mieć legalne podstawy do przebywania na terytorium RP. A takimi legalnymi podstawami pobytu są wizy bądź zezwolenia pobytowe.

Podsumowując, rozwiązania zaproponowane i wprowadzone w życie na podstawie rozporządzenia resortu rozwoju generalnie należy ocenić pozytywnie, jako stanowiące krok we właściwym kierunku. Tym niemniej okazuje się, iż nie są one pozbawione wad, co szczególnie dotyczy pracowników sektora medycznego. Zatem może się okazać, iż owo zwolnienie z obowiązku uzyskania zezwolenia na pracę może być atrakcyjnym rozwiązaniem jedynie „na papierze”, gdyż w związku z szeregiem innych formalności jest to tylko usunięcie jednej przeszkody, a nie kompleksowe rozwiązanie całego problemu z zatrudnianiem kadr medycznych spoza UE. Oby w najbliższym czasie urzędnicy poszli w swych działaniach dalej i zaczęli znosić kolejne biurokratyczne bariery.

Dowiedz się jak rekrutują specjaliści. Przyjrzyj się procesowi rekrutacji pracowników z Ukrainy w Agencji Zatrudnienia KS Service Spółka Akcyjna