Polski Ład pod kątem zmian podatkowych

Szacunki analityków Ministerstwa Finansów przewidują, iż dla 90% podatników podatkowe zmiany podyktowane nowelizacją PIT, CIT i niektórych innych ustaw, zwaną Polskim Ładem, będą korzystne lub w najgorszym układzie neutralne. Mimo tego, spore obawy mają przedsiębiorcy, którzy obecnie płacą do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ryczałtową składkę zdrowotną, a po nowelizacji wymienionych ustaw, będą tę składkę uiszczać w oparciu o rzeczywiste dochody.

Co konkretnie przewiduje nowelizacja PIT, CIT i niektórych innych ustaw, czyli Polski Ład i na jakim etapie są prace z nią związane?

Reforma podatków dochodowych ma być neutralna dla większości Polaków, a więc dla sporej rzeszy osób, które zatrudnione są na postawie umowy o pracę z miesięcznymi zarobkami pomiędzy 6 tys. zł., a 11 tys. zł. Z kolei osoby, które świadczą pracę również na umowie o pracę, ale z nieco wyższymi zarobkami, czyli 13 tys. zł. zapłacą podatek wyższy niż obecnie o 13 zł. Problem dla przedsiębiorców jest w tym, iż składki zdrowotnej nie będzie można odliczyć od PIT, a podstawą obliczenia jej wymiaru będą faktycznie uzyskane dochody. Projekt owej nowelizacji został już opublikowany.

Czy projekt nowelizacji pod nazwą Polski Ład przewiduje jakieś ulgi?

Ministerstwo Finansów zapewnia, że będą ulgi dla klasy średniej i ulgi dla przedsiębiorców w postaci min.:

• wzrost kwoty wolnej od podatku do 30.000 zł
• wzrost kwoty wolnej od podatku do 60.000 zł dla małżonków rozliczających się wspólnie
• korzystanie z kwoty wolnej już w trakcie roku
• wzrost pierwszego progu podatkowego z 85.528 zł do 120.000 zł
• ulga podatkowa dla klasy średniej

Jak zmienią się zasady dotyczące kwoty wolnej od podatku?

Pojęcie kwoty wolnej jest określeniem potocznym. Dokładnie kwestia ta dotyczy kwoty podstawy obliczenia podatku, która nie rodzi obowiązku zapłaty PIT, czyli innymi słowy – PIT od tej kwoty wynosi 0 zł.

Według aktualnych przepisów podatkowych, kwota wolna od podatku wynosi 8.000 zł, czyli umniejszenie podatku z jej wykorzystaniem to kwota 1.360 zł, a liczona jest ona w ten sposób: 8.000 zł x 17% = 1.360 zł. Kwota ta maleje przy jednoczesnym wzroście dochodów.

Projektowana nowelizacja przewiduje podwyższenie kwoty wolnej od podatku dla każdego podatnika do 30.000 zł, co w konsekwencji umniejszy podatek o 5.100 zł.

Nowelizacja zakłada, że kwota zmniejszająca podatek nie będzie degresywna, a zatem będzie równa niezależnie od dochodów, ponieważ jej wysokość będzie stała.

Co oznacza, że będzie zmiana dla podatników polegająca na możliwości korzystania z kwoty wolnej już w trakcie trwania roku podatkowego?

Podczas obliczania comiesięcznych zaliczek na podatek dochodowy będzie odliczać się proporcjonalnie 1/12kwoty wolnej wynoszącej 30.000 zł, a zatem miesięcznie 2.500 zł. Dotyczy to przypadków obliczania zaliczek w sposób narastający, czyli z uwzględnieniem dochodów uzyskanych od początku roku.

Od przychodów z umów zleceń, praktyk absolwenckich, staży uczniowskich na pisemny wniosek podatnika płatnik będzie mógł nie pobierać zaliczek na podatek od dochodów. Zainteresować to powinno te osoby, których całkowity dochód w ciągu roku nie przekroczy 30.000 zł.

Takie rozwiązanie sprawi, że podatnik korzystać będzie z kwoty wolnej już w trakcie roku podatkowego, a nie dopiero podczas rozliczania rocznego PIT.

Podatnicy osiągający dochody bez pośrednictwa płatników zobowiązani do samodzielnego opłacania zaliczek, a zatem:

• ze stosunku pracy z zagranicy
• z emerytur i rent z zagranicy
• z tytułu działalności wykonywanej osobiście (min. artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej, publicystycznej, sportowej, sędziowskiej, społecznej, obywatelskiej, zarządczej, menadżerskiej)
• z najmu lub dzierżawy

będą również uprawnieni do korzystania z kwoty wolnej od podatku.

Czy Polski Ład zakłada utrzymanie corocznej weryfikacji wysokości kwoty wolnej od podatku?

Propozycja nowelizacji ustaw podatkowych Polski Ład utrzymuje zasadę corocznej weryfikacji wysokości kwoty wolnej od podatku w PIT, która jest w gestii ministra finansów. Ma to na celu odniesienie owej kwoty wolnej od podatku do kwoty ustalonej przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych jako minimum egzystencjalne dla jednoosobowego gospodarstwa. Jeśli Instytut poda nową, wyższą kwotę zapewniającą minimum egzystencjalne, wówczas do 15 września każdego roku, minister finansów zaproponuje rządowi stosowną zmianę kwoty wolnej dla rozliczenia PIT w kolejnym roku podatkowym.

Jakie są przewidywania w kwestii danych statystycznych związanych z podatkami po wejściu w życie Polskiego Ładu?

Urzędnicy Ministerstwa Finansów podają prognozowane dane statystyczne dotyczące podatków po wejście w życie Polskiego Ładu, które prezentują się następująco:

• dla około 18 mln pracujących i emerytów zmniejszą się kwoty podatków
• dla około 9 mln Polaków podatki wyniosą 0 zł

Jaka propozycja jest w projekcie nowelizacji ustaw podatkowych odnośnie progów podatkowych?

Obecnie obowiązujący pierwszy próg skali podatkowej nie był podnoszony od 12 lat, a zapowiadany jest jego wzrost od przyszłego roku z obecnej kwoty 85.528 zł do wysokości 120.000 zł. Oznacza to, że więcej osób niż dotychczas płacić będzie 17%-wy podatek i nawet o połowę mniej osób podatek 32%. Stanowi to swoistą ochronę średnio zarabiających przed nadmierną podwyżką klina podatkowego.

Co według pomysłodawców nowelizacji ustaw podatkowych oznacza pojęcie ulga dla klasy średniej?

Ulga ta ma dotyczyć tylko pracowników, a więc wyłącznie osób, które osiągają przychody z pracy, ze stosunku służbowego, z pracy nakładczej oraz ze spółdzielczego stosunku pracy. Ulga ta przewidziana jest dla podatników osiągających roczne dochody mieszczące się w widełkach 68.412 zł – 133.692 zł, a miesięcznie są to wynagrodzenia wynoszące odpowiednio 5.701 zł – 11.141 zł. Propozycja ta nie dotyczy przychodów pomniejszonych o 50%-we koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich. W uldze dla klasy średniej uwzględnione będą wyłącznie te przychody, które będą pomniejszane o zryczałtowane koszty pracownicze lub te koszty, które zostały faktycznie poniesione.

Ulga dla klasy średniej polegać będzie na odliczeniu od dochodu określonej kwoty, której wysokość zależeć będzie od poziomu przychodów rocznych i będzie obliczana według jednego z dwóch niezależnych wzorów wskazanych w projekcie nowelizacji.

Ulga ta stosowana będzie w momencie obliczania

• przez pracodawców zaliczek na podatek dochodowy za te miesiące, w których przychód pracownika będzie mieścił się w przedziale od 5.701 zł do 11.141 zł
• przez pracowników, którzy dokonują wpłat zaliczek na PIT samodzielnie

Jakie zasady będą panować w przypadku rozliczeń podatkowych dokonywanych przez rodziców samotnie wychowujących dziecko lub dzieci albo ich samotnych opiekunów prawnych?

Preferencyjne opodatkowanie będzie możliwe wyłącznie dla jednego rodzica lub opiekuna prawnego, który samotnie wychowuje dziecko lub dzieci. To zmiana w stosunku do obecnie obowiązujących przepisów podatkowych polegająca na zastąpieniu w ustawie o PIT określenia „od dochodów rodzica” wyrazami „od dochodów jednego rodzica”. Dotychczas, rozwiedzeni rodzice wychowujący na przemian wspólne dziecko lub dzieci mogli całkowicie niezależnie korzystać z prawa preferencyjnego rozliczania PIT w taki sposób, że każdy z nich płacił podatek w podwójnej wysokości od połowy swoich dochodów. W konsekwencji, budziło to spore wątpliwości Ministerstwa Finansów.

Jak zmienią się zasady wspólnego rozliczania podatkowego małżonków?

W projekcie nowelizacji ustaw podatkowych pod nazwą Polski Ład znaleźć można propozycję jej autorów by małżonkowie mogli rozliczać się wspólnie również za rok, w którym się pobrali z jednym ważnym warunkiem, a mianowicie, że ich małżeństwo i wspólność majątkowa będzie trwała do końca tego roku, którego dotyczy rozliczenie.

W razie śmierci jednego z małżonków w roku, w którym małżonkowie zawarli związek małżeński, lub w roku kolejnym, drugi będzie mógł również skorzystać z preferencji przewidzianych w nowelizacji ustaw podatkowych, nawet jeśli zeznanie podatkowe będzie składane po śmierci jednego z współmałżonka. 

Podsumowując, projekt nowelizacji ustaw podatkowych pod wspólną nazwą Polski Ład został już opublikowany i obecnie jest w fazie konsultacji społecznych. Ma on obowiązywać od 2022 roku i zakłada spore preferencje podatkowe dla osób, które uzyskują najniższe dochody i zakłada on poprawę ich sytuacji finansowej. To brzmi bardzo pozytywnie, jednakże znaczna część przedsiębiorców ma obawy związane szczególnie z urealnieniem wysokości składek zdrowotnych, które według autorów projektu nowelizacji mają być płacone od rzeczywistych dochodów, a nie ryczałtowo, jak do tej pory. Na tę chwilę nie wiadomo jeszcze w jakiej postaci Polski Ład będzie dalej procedowany.