Zatrudnianie cudzoziemców nadal skomplikowane od strony prawnej

Pomimo, iż polska gospodarka jak tlenu potrzebuje obecnie pracujących w niej cudzoziemców, to nadal mamy do czynienia ze sporym chaosem odnośnie przepisów prawa dotyczących ich zatrudniania. Tymczasem brak ujednolicenia i uproszczenia spowodować może, iż osoby spoza naszego kraju zaczną wybierać inne kierunki swej emigracji zarobkowej.

Co zatem dziś jest największą przeszkodą w zatrudnianiu cudzoziemców?

Otóż rozważane są różne pomysły i koncepcje, by zatrudnianie cudzoziemców było prostsze, ale też by można było mówić o przechodzeniu z emigracji krótkoterminowej na średnioterminową. Jednym z pomysłów jest obecnie wydłużenie okresu na jaki wydawane są oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi z okresu 6 miesięcy do nawet 2 lat.

Obecnie pracodawca, chcąc zatrudnić obcokrajowców może skorzystać z uproszczonej procedury. Wystarczy bowiem, iż w powiatowym urzędzie pracy złoży oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Na sam wpis oczekuje się tylko 7 dni, stąd też pracodawcy bardzo chętnie korzystają z tego rozwiązania. Takie uproszczenie dotyczy jednakże tylko obywateli 6 państw, mianowicie:

• Ukrainy
• Białorusi
• Rosji
• Mołdawii
• Gruzji
• Armenii

Problemem w przypadku oświadczeń jest jedynie to, iż w sytuacji skorzystania z takiej procedury pracować można zaledwie przez okres 6 miesięcy. I jeżeli dany cudzoziemiec zechce pozostać w Polsce i pracować dłużej, musi starać się o zezwolenie na pracę, wydawane przez urzędy wojewódzkie. Niestety tutaj zaczynają się problemy, gdyż otrzymanie takowego zezwolenia niejednokrotnie wiąże się z wielomiesięcznym oczekiwaniem.

Stąd też rząd rozważa wprowadzenie nowego rozwiązania, by na podstawie oświadczenia cudzoziemiec mógł w Polsce pracować nawet przez 2 lata. Zdaniem Michała Wysłockiego, dyrektora działu prawa imigracyjnego w Kancelarii Sadowski i Wspólnicy, jest to dobra propozycja, która przede wszystkim rozwiązałaby problem związany z długim oczekiwaniem na wydanie zezwolenia na pracę w urzędach wojewódzkich, gdyż wówczas strumień cudzoziemców, którzy o nie wnioskują, chcąc pracować w Polsce dłużej niż pół roku, przesunąłby się do powiatowych urzędów pracy.

To zaś spowodowałoby przynajmniej częściowe rozładowanie kolejek w urzędach wojewódzkich, będących obecnie najsłabszym punktem systemu. Urzędnicy w urzędach wojewódzkich mogliby skupić się na wydawaniu zezwoleń na pobyt i skróceniu uległby czas ich uzyskiwania. To też wynika z samej ilości urzędów, gdyż mamy w Polsce tylko 16 urzędów wojewódzkich, a aż ponad 300 powiatowych urzędów pracy.

Jakie są zatem szanse na wejście w życie nowych rozwiązań?

Generalnie nowe rozwiązania mogłyby znaleźć się już w projekcie nowelizacji ustawy o cudzoziemcach oraz ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, którym obecnie zajmuje się Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA). Jednak powodzenie tego zależy od ustaleń poczynionych z przedstawicielami Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS).

Wynika to z faktu, iż równolegle z nowelizacją proponowaną przez urzędników MSWiA trwają prace nad kompleksową reformą – nowym projektem ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców. Pierwotnie projektem tym zajmowali się przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, lecz po odejściu z rządu wicepremiera Jarosława Gowina, pieczę nad projektem przejęło MRiPS. I chociaż w tej sytuacji owa reforma utknęła wręcz w martwym punkcie, to przedstawiciele resortu rodziny twierdzą, iż nie została ona porzucona.

Na jakim zatem etapie znajdują się obecnie prace nad zreformowaniem zatrudnienia cudzoziemców?

Otóż jak zapewnia wydział prasowy resortu rodziny trwają obecnie prace do uzyskania wpisu projektu ustawy o wspieraniu zatrudnienia oraz ustawy o zatrudnieniu cudzoziemców do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Z drugiej strony nie wiadomo jednak, kiedy ów projekt mógłby się w tym wykazie znaleźć i jakie są jego szczegółowe rozwiązania.

Jak słusznie zauważa Michał Wysłocki, prace nad sprawą zatrudniania cudzoziemców toczą się obecnie w kilku resortach, tymczasem brakuje w tym po prostu koordynacji. Generalnie opracowanie zupełnie nowej ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców, której autorem są przedstawiciele resortu rodziny, może trochę potrwać. I z jednej strony oczywiście przydałaby się kompleksowa reforma w tym zakresie, tym niemniej z drugiej strony na jej wdrożenie i przygotowanie potrzeba czasu. Stąd też pracodawców interesują szybsze zmiany, chociażby właśnie w postaci nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która przedłużałaby okres, na jaki wydawane są oświadczenia z 6 miesięcy do 2 lat. A to proste rozwiązanie znacznie ułatwiłoby zatrudnianie cudzoziemców, rozładowując jednocześnie kolejki w urzędach wojewódzkich.

Co jeszcze jest istotne w kontekście zmian w zatrudnianiu cudzoziemców?

Również eksperci znudzeni są już oczekiwaniem na potencjalną reformę w zatrudnianiu cudzoziemców, apelując o wprowadzenie natychmiastowych zmian w tym zakresie. Jak zauważa Michał Podulski z Pracodawców RP, przewodniczący zespołu problemowego do spraw reformy polityki rynku pracy RDS, ostatnie posiedzenie podzespołu w Radzie Dialogu Społecznego, na którym rozmawiano na temat nowych ustaw, odbyło się w kwietniu bieżącego roku. I do połowy roku uczestnicy rozmów mieli poznać konkretne propozycje zmian ustawowych w tym zakresie. Tymczasem mamy już początek ostatniego kwartału roku i projektu nadal nie ma, gdyż prace nad zmianami utknęły.

Michał Podulski jest zdania, iż kłopoty pracodawców przy zatrudnianiu cudzoziemców rząd traktuje wręcz po macoszemu, a rozwiązania wypracowane przez resort pracy kierowany jeszcze przez wicepremiera Jarosława Gowina w rzeczywistości przepadły. Wszystko bowiem wskazuje na to, iż rząd ma obecnie inne priorytety, skupiając się przede wszystkim na wprowadzaniu programu gospodarczego Polski Ład.

Wprawdzie rządzący przygotowali dokument odnośnie polityki migracyjnej Polski, jednak co z tego, skoro poza wskazaniem co powinno ulec zmianie, więcej się w tej mierze nie wydarzyło, a żadne konkretne zmiany przepisów nie nastąpiły. Tymczasem niezbędne są obecnie konkretne zmiany i działania, które usprawnią niewydolny system zatrudnienia cudzoziemców.

Podsumowując, dyskusji na temat konieczności zmian w zakresie przepisów o zatrudnianiu cudzoziemców było już całkiem sporo. Tak samo zresztą, jak i gotowych już koncepcji czy też projektów nowelizacji ustaw w tym zakresie. Tymczasem dziś niezbędne są już konkretne działania, których na tę chwilę po prostu brak ze strony rządzących. Nawet tak proste rozwiązania jak wydłużenie czasu obowiązywania oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi z okresu 6 miesięcy do 2 lat już znacznie poprawiłoby sytuację na rynku, pytanie jednak czy znajdzie się wystarczająca wola polityczna, by takie zmiany wprowadzić.