Program Polski ład w kontekście umów zlecenia i o dzieło

Jeszcze w tym tygodniu planuje się, że rząd przyjmie projekt Polskiego Ładu po zmianach, które obejmują min. nowe zasady odnośnie umów zlecenia i umów o dzieło. Osoby wykonujące usługi na podstawie tych dokumentów będą mogły skorzystać z nowej kwoty wolnej od podatku oraz podwyższonego progu podatkowego.

Jakie zaszły zmiany dotyczące składek na Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) w projekcie Polskiego Ładu?

Po modyfikacji projektu Polskiego Ładu docelowa wysokość składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą i liniowo opodatkowujących swe przychody, czyli 19% PIT, ma w roku 2022 wynieść 3,0%, a w kolejnym roku 4,9%. Osoby te nie będą mogły skorzystać z nowej kwoty wolnej od podatku wynoszącej 30 tys. zł, ponieważ w tej części projektu nie zaszły żadne zmiany.

Natomiast przedsiębiorcy rozliczający się z fiskusem według skali, czyli 17% i 32%, mają opłacać składkę zdrowotną liczoną od realnych dochodów, co stanowi zmianę w stosunku do płatności obecnych, gdzie składka jest liczona ryczałtowo. Ci podatnicy będą mogli skorzystać z wyższej kwoty wolnej od podatku oraz z podwyższonego progu skali, który wyniesie 120 tys. zł.

Likwidacja możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku stanie się faktem zarówno dla przedsiębiorców, jak i pracowników, na umowach zlecenia oraz umowach o dzieło, co oznacza zmiany nie tylko istotne, co wręcz spektakularne, bo z symulacji wynika, iż pracownicy świadczący prace na umowach cywilnoprawnych będą w efekcie opodatkowani i oskładkowani wyżej niż ich odpowiednicy na umowach o pracę.

Jakie rozwiązania przewidziano w Polskim Ładzie dla pracowników zatrudnionych na umowach o pracę?

Obecna wersja projektu Polskiego Ładu przewiduje podtrzymanie trzech rozwiązań dla pracowników zatrudnionych na umowach o pracę, a mianowicie:

• podwyższonej kwoty wolnej do 30 tys. zł
• podwyższonego I progu podatkowego do 120 tys. zł
• ulgi dla klasy średniej

Powyższe rozwiązania mają zrekompensować osobom pracującym w ramach umowy o pracę skutki likwidacji możliwości odliczenia składki zdrowotnej na ZUS od podatku i jest to kluczowa zmiana w Polskim Ładzie.

Dotychczas podatnicy, których dochody podlegają opodatkowaniu oraz opłacaniu obowiązkowej składki zdrowotnej, mogą umniejszyć PIT o 7,75% podstawy wymiaru składki zdrowotnej. Dotyczy to pracowników na etacie i również podatników świadczących usługi na podstawie umowy zlecenia. Likwidacja tego uprawnienia po wejściu w życie Polskiego Ładu oznacza wprost, iż obciążenie podatkowe pracowników będzie wyższe o 7,75% składki zdrowotnej. Mimo, że zleceniobiorcy i pracownicy na umowach o dzieło oraz etatowcy, skorzystają z podwyższonej kwoty wolnej od podatku i wyższego I progu podatkowego, niestety, dla osób uzyskujących przychody z umowy zlecenia i umowy o dzieło, nie będzie to rekompensowało strat wynikających z likwidacji odliczenia części składki zdrowotnej od podatku. Natomiast jest mała szansa, iż etatowcom tę stratę zrekompensuje zastosowanie ulgi dla klasy średniej.

Kogo dokładnie obejmie ulga dla klasy średniej?

Ulga dla klasy średniej obejmie wyłącznie osoby uzyskujące:

• przychody ze stosunku pracy
• przychody ze stosunku służbowego

Natomiast wyłączone z niej będą przychody:

• zleceniobiorców
• osób wykonujących usługi na podstawie umowy o dzieło
• osób prowadzących działalność gospodarczą

Jakie zasady dotyczyć będą podatników osiągających dochody z różnych źródeł po wejściu w życie Polskiego Ładu?

Jeśli podatnik osiąga dochody z różnych źródeł, jak np. z umowy o pracę i umowy zlecenia, to wyłącznie ze stosunku pracy objęte one będą ulgą dla klasy średniej, tłumaczy Natalia Wytrykowska, doradca podatkowy w zespole ds. PIT w KPMG i dodaje, że ulga będzie ustalana zgodnie z algorytmem, który określa wysokość ulgi w dwóch progach, tzn.:

• od 68.412 zł do 102.588 zł – ulga progresywna osiągająca wysokość do ok. 13 tys. zł
• od 102.588 zł do 133.692 zł – wysokość ulgi zmniejsza się wraz ze wzrostem dochodu

Ekspertka dodaje, że podatnicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę oraz świadczący usługi w ramach umowy zlecenia, a także jednocześnie prowadzący działalność gospodarczą, od każdego z tych tytułów obowiązkowo podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu i w tym zakresie, po wejściu w życie Polskiego Ładu, zasady się nie zmienią z tą jedną różnicą, że zapłaconej składki zdrowotnej, nie będzie można odliczyć od podatku, jak do tej pory.

Czy zapisy Polskiego Ładu przewidują zmiany odnośnie ubezpieczenia społecznego dla osób świadczących pracę na zlecenie lub w oparciu o umowę o dzieło?

Otóż Polski Ład nie przewiduje jakichkolwiek zmian odnośnie ubezpieczeń społecznych przy umowach o dzieło i umowach zlecenia i tak, umowa zlecenia nadal będzie stanowiła samodzielny tytuł do ubezpieczeń społecznych, a nie wspomina się o tym, by umowy o dzieło miały być objęte obowiązkiem tego ubezpieczenia.

Należy jednakże pamiętać, że jeśli pracownik zawierałby umowę o dzieło z własnym pracodawcą, to w zakresie ubezpieczenia społecznego, umowa ta traktowana jest jak umowa o pracę i w tym zakresie Polski Ład dotknie swymi konsekwencjami również osoby świadczące pracę na umowy o dzieło, tak jak zleceniobiorców i pracowników.

Polski Ład nie zmieni także przepisów dotyczących rozstrzygania zbiegów w tytułach ubezpieczeń społecznych, a obowiązek objęcia ubezpieczeniem społecznym z kolejnych tytułów zależny jest od osiągnięcia minimalnego wynagrodzenia i jeśli osoba pracująca na podstawie umowy o pracę z zagwarantowanym minimalnym wynagrodzeniem, a w tym samym okresie prowadzi działalność gospodarczą, lub wykonuje umowę zlecenia, podlega ubezpieczeniom społecznym tylko ze stosunku pracy. Natomiast w przypadku, gdy osoba prowadzi działalność gospodarczą lub świadczy pracę zgodnie z podpisaną umową zlecenia, może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia społecznego.

Gdy nie jest zagwarantowane minimalne wynagrodzenie przy umowie o pracę, to z tego tytułu oraz jednoczenie z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz z tytułu umowy zlecenia, ubezpieczenie społeczne jest obowiązkowe.

W przypadku osoby wykonującej umowę zlecenie, dla której podstawa składek jest niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a jednocześnie prowadzącej działalność gospodarczą, zobowiązana jest ona do opłacania ubezpieczenia z tytułu działalności gospodarczej.

Jakie założenia są w Polskim Ładzie odnośnie zapobiegania szarej strefie?

Założeniem Polskiego Ładu jest zdecydowane przeciwdziałanie powstawaniu i funkcjonowaniu szarej strefy w zatrudnieniu, lecz zakłada zwolnienie pracownika z odpowiedzialności za ten proceder, przerzucając jednocześnie cały ciężar na pracodawcę. W przypadku ujawnienia nielegalnego zatrudnienia lub stwierdzenia zaniżenia podstawy wymiaru składek pracowników, składki należne od wynagrodzenia nielegalnie zatrudnionej osoby lub wynagrodzenia wypłacanego „pod stołem”, w całości będą finansowane przez pracodawcę. Zapis ten będzie dotyczył także osoby wykonującej pracę na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia jeżeli zakres ich obowiązków uzasadniałby objęcie ich obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym tożsamo jak pracowników.

Podsumowując, klarują się zapisy projektu Polski Ład i na dniach polski rząd ma przyjąć projekt dokumentu po ostatnich zmianach. W porównaniu do bieżącego projektu z poprzednią jego wersją, podtrzymana została likwidacja możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku, a bez zmian w stosunku do poprzedniego brzmienia projektu jest podwyższona kwota wolna od podatku do 30 tys. zł oraz zwiększony I próg skali podatkowej do 120 tys. zł., a także ulga dla klasy średniej, jednakże niestety nie dla wszystkich pracowników.