Okazuje się, iż wielce prawdopodobnym jest, że po zażegnaniu problemów spowodowanych prze epidemię, liczba cudzoziemców pragnących przekroczyć granicę z Polską może wzrosnąć dwukrotnie. Tym samym znacznie wzrośnie liczba osób, chcących uzyskać wizę celem pobytu i pracy w naszym kraju. Poniżej informacje na temat tego jak nasz kraj przygotowuje się na taką ewentualność, przekazane przez Piotra Wawrzyka, wiceministra spraw zagranicznych.
Jakie zatem działania przewidują urzędnicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych w związku ze spodziewanym napływem cudzoziemców?
Generalnie resort spraw zagranicznych skupia się obecnie na działaniach dotyczących epidemii, prognozując jednak pewne elementy, które nastąpią po jej przeminięciu. Generalnie spodziewane jest, iż jak tylko epidemia zacznie wygasać, zdecydowanie ruszy gospodarka.
Prognozy urzędników mówią o nawet dwukrotnym wzroście ruchu granicznego w stosunku do stanu jaki był przed epidemią. Stąd też priorytetem jest obecnie możliwie największe skrócenie procesu wydawania wiz na wjazd do Polski.
Jak zatem obecnie wygląda procedura uzyskania wizy dla obcokrajowca?
Generalnie wiedzieć należy, iż cudzoziemiec, który chce wjechać do Polski, jest zainteresowany uzyskaniem wizy w możliwie najkrótszym czasie. Jednakże by ją rzeczywiście uzyskać koniecznym jest obecnie umówienie się w konsulacie na złożenie wniosku, poczekanie na decyzję i już samo odebranie gotowej wizy.
Zasadniczo poza minimalnym, ale też jednocześnie niezbędnym czasem do prawidłowej analizy wniosku wizowego i podjęciem decyzji (należy w tym przypadku pamiętać o względach bezpieczeństwa naszego państwa), zróżnicowany jest zakres dostępu do usług wizowych w polskich konsulatach na całym świecie. Zdarzają się bowiem regiony, w których cudzoziemcy napotykają ogromne trudności w umówieniu się na samo złożenie wniosku wizowego. Efekt tego jest taki, iż już samo oddanie dokumentów przez cudzoziemca, który chce uzyskać zgodę na wjazd do Polski, trwa nieraz kilka tygodni.
Z czego wynika tak duży problem ze złożeniem wniosku wizowego?
Podstawowy problem jest taki, iż co do zasady konsul zajmuje się nie tylko sprawami wizowymi, zajmując się przecież również innymi czynnościami konsularnymi, prowadzonymi zarówno wobec obywateli polskich, jak i właśnie cudzoziemców.
Należy też mieć na względzie i to, iż nawet najlepsze narzędzia techniczne, których celem byłaby automatyzacja i przyspieszenie procesu umawiania spotkań wizowych, jak i przebiegu całej procedury wizowej, nie wytrzymają starcia z ciągle się rozwijającym światem przestępczym, a więc hakerami, nielegalnymi pośrednikami czy też wreszcie rosnącą presją migracyjną z niektórych rejonów świata.
Stąd też, poza działaniami lokalnymi, podejmowanymi w pewnych konkretnych lokalizacjach, istotne jest odciążenie niektórych konsulatów w zakresie prowadzenia spraw wizowych. Obecnie takie rozwiązanie jest szczególnie potrzebne chociażby na Białorusi.
Nowe regulacje, które mają dokonać zmian w omawianym zakresie, zostały przewidziane w nowelizacji ustawy o cudzoziemcach i obowiązują od dnia 9 lutego bieżącego roku. Wprowadziła je w życie nowelizacja z dnia 21 stycznia 2021 roku ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 159).
Co zatem zmieni się w procedurze wizowej dla cudzoziemców?
Otóż idea nowego rozwiązania jest oparta o utworzenie w ramach Ministerstwa Spraw Zagranicznych specjalnego wydziału zajmującego się rozpatrywaniem wniosków wizowych. Tym samym urzędnicy w Warszawie będą mieli identyczne instrumenty do podejmowania decyzji wizowych, jak ich koledzy konsulowie.
Pomysłowi nowego rozwiązania przyświeca idea, by wnioski wizowe rozpatrywane były bardzo sprawnie. I ten nowy wydział zajmować się będzie zarówno wizami pracowniczymi, jak i turystycznymi. Jednakże urzędnicy oczekują, iż z nowego rozwiązania skorzystają głównie pracodawcy, gdyż liczba wniosków o wizy pracownicze rośnie bardzo szybko.
Czy powołanie nowego wydziału „wizowego” nie będzie prowadziło do nadużyć?
Generalnie cały proces weryfikacji cudzoziemca, jak i jego planowanego przyjazdu do Polski czy też innych elementów mogących mieć wpływ na wydanie decyzji o przyznaniu wizy, przebiegać będzie tak samo, jak gdyby sprawą zajmował się konsul. Jednak już samo zróżnicowanie procedury wizowej zwiększy efektywność obsługi cudzoziemców.
Samą wizę otrzymają jedynie ci obcokrajowcy, co do których zachodzi 100%-owa pewność, iż nie stanowią oni zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa czy też porządku publicznego, a jednocześnie nie zachodzą inne podstawy nakazujące odmowę przyznania im wizy.
Rozwiązanie z wydziałem w ramach Ministerstwa Spraw Zagranicznych, zajmującego się procesem wizowym, na razie testowane będzie wobec obywateli Białorusi. Jeżeli okaże się, iż jest to dobry pomysł, a proces przyznawania wiz przebiega sprawnie, obejmie swym zasięgiem również inne państwa.
Sami konsulowie nie utracą swych kompetencji i uprawnień, a urzędnicy specjalnego wydziału będą służyć im pomocą we wszelkich kwestiach wizowych. Jednakże w krajach, gdzie to nowe rozwiązanie zostanie wdrożone, konsulowie nie będą zmuszeni do samodzielnego prowadzenia procesu wizowego, a przynajmniej nie w takim zakresie, w jakim funkcjonowało to do tej pory.
Problem wydłużonego procesu wydawania wiz, szczególnie dla pracowników, dostrzegają też urzędnicy innych resortów. Czy zatem możliwa jest międzyresortowa współpraca w tym zakresie?
Otóż urzędnicy resortu spraw zagranicznych są odpowiedzialni za sprawne funkcjonowanie procesu wizowego. Zatem od dłuższego już czasu uczestniczą oni w różnych panelach dyskusyjnych na temat modelu migracji i powstałych na tym polu barier hamujących.
Tym samym biorą też udział w pracach roboczej grupy wraz z urzędnikami resortu rozwoju pracy i technologii zajmującej się opracowaniem założeń przyszłej polityki migracyjnej. Wprawdzie jest to jeszcze wczesny etap rozmów i trudno mówić już o konkretnych koncepcjach, tym niemniej zarysowują się już pewne obszary, w których koniecznym będzie podjęcie interwencji, w tym legislacyjnych.
W tym aspekcie można chociażby mówić o takich elementach, jak:
- potrzeba wzmocnienia systemu instytucjonalnego w sprawie legalizacji pobytu cudzoziemców
- wykorzystanie potencjału polskich uczelni w zakresie kształcenia cudzoziemców
- zapobieganie nadużyciom prowadzącym do zjawiska nielegalnej migracji
Jako już obecny sukces i funkcjonujące rozwiązanie wskazać należy na uproszczenie pewnych procedur. Mianowicie udało się ułatwić zatrudnianie lekarzy obcokrajowców w Polsce i uprościć zasady dostępu do uzyskania prawa wykonywania zawodu medycznego.
Podsumowując, zgodnie z pomysłem urzędników resortu spraw zagranicznych skróceniu ma ulec proces uzyskiwania wizy dla cudzoziemców zainteresowanych przybyciem do naszego kraju. Służyć temu ma specjalnie powołany wydział w ramach Ministerstwa Spraw Zagranicznych, który ma wspomóc i odciążyć urzędy konsularne. To powinno mieć duże znaczenie szczególnie dla cudzoziemców ubiegających się o możliwość zatrudnienia w Polsce, gdyż przedłużające się procedury wizowe są w tym względzie bardzo skutecznym hamulcem. Wypada mieć nadzieję, iż rozwiązanie zaproponowane przez urzędników resortu spraw zagranicznych sprawdzi się w praktyce.
Ekspert Łukasz swoje wieloletnie doświadczenie na rynku pracy postanowił przekazać także na naszym blogu. Jego artykuły dotyczą aktualnych zmian gospodarczych a także tych na rynku pracy. Z chęcia udzieli porad pracodawcą, którzy prężnie rozwijają swoje firmy.