Po ogłoszeniu przez prezesa GUS wysokości przeciętnego wynagrodzenia za I kw. 2020 roku zmianie uległ próg dochodowy, powyżej którego nie ma już możliwości otrzymania świadczenia postojowego dla zleceniobiorców.
Jakie zasady obowiązują zleceniobiorców przy możliwości otrzymania świadczenia postojowego?
Otóż zleceniobiorca i osoba wykonująca inną umowę cywilnoprawną mogą otrzymać świadczenie postojowe, jeżeli ich przychód w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku nie przekraczał limitu określonego w art. 15zq ust.5 okt.2 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.), zwana dalej specustawą.
Dla wniosków składanych przez te osoby w kwietniu i w maju limit ten wynosił 15.595,74 zł, jednak już w czerwcu uległ zmianie. A należy pamiętać, iż to jedyny (obok faktu zawarcia umowy przed 1 kwietnia 2020 roku) warunek otrzymania świadczenia.
I pomimo, iż brzmienie przepisów dotyczących świadczenia postojowego jest bardzo podobne do tych, które mówią o zwolnieniu ze składek ZUS, to sam mechanizm sposobu obliczania progu, powyżej którego świadczenie jest nienależne, jest odmienny.
Gdy mamy do czynienia ze zwolnieniem ze składek ZUS ustanowiona jest tam stała wartość, którą jest 3-krotność prognozowanego na 2020 rok przeciętnego wynagrodzenia (czyli kwota 15.681,00 zł). Tymczasem w przypadku przepisów o świadczeniu postojowym dla osób wykonujących umowy cywilnoprawne mowa jest o 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia za poprzedni kwartał, ogłaszanego przez prezesa GUS dla celów emerytalnych.
Taka konstrukcja tego przepisu powoduje, iż limit przychodu uprawniającego do otrzymania świadczenia postojowego jest zatem ruchomy i będzie ulegał zmianie co kwartał.
Jak zatem obecnie przedstawia się limit przychodu dla zleceniobiorców, uprawnionych do otrzymania świadczenia postojowego?
Otóż, gdy zleceniobiorcy składali wnioski o świadczenie postojowe w kwietniu lub w maju, obowiązywał ich limit wyznaczony na bazie przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego za ostatni kwartał 2019 roku i wynosił on 15.595,74 zł. Tymczasem wnioski, które będą składane w czerwcu, lipcu i sierpniu obowiązuje już limit wyznaczony na podstawie przeciętnego wynagrodzenia za I kwartał 2020 roku i wynosi 15.994,41 zł.
Jeśli zatem specustawa i jej uregulowania obowiązywać będą jeszcze przez jakiś czas, należy spodziewać się zmiany w przypadku wniosków składanych we wrześniu. Trudno jednakże dziś jednoznacznie przesądzać, czy mowa wówczas będzie o podniesieniu limitu, czy też jego obniżce, gdyby poziom przeciętnego wynagrodzenia uległ spadkowi.
Prawdopodobieństwo kolejnej zmiany jest o tyle duże, iż wnioski o świadczenie postojowe składać można do 3 miesięcy po zakończonym stanie zagrożenia epidemicznego lub epidemii, a zanosi się na to, iż jeszcze przez kilka miesięcy stan taki zostanie utrzymany.
Co jeszcze jest istotne w odniesieniu do tego limitu i świadczenia postojowego?
Generalnie nie wiadomo dlaczego w przypadku podobnych limitów przyznania świadczenia, dokonano wyboru różnych wariantów jego obliczania. Od w miarę stałego w przypadku ubiegania się o umorzenie składek ZUS, po ruchomy w przypadku świadczenia postojowego dla zleceniobiorców.
Co też ważne w powyższym kontekście to fakt, iż zmiany tych podstaw nie mają wpływu na możliwość uzyskania świadczenia po raz kolejny. Aby bowiem otrzymać je po raz drugi czy trzeci nie jest istotne zmieszczenie się w wyznaczonym limicie, a jedynie złożenie oświadczenia, iż sytuacja materialna zleceniobiorcy nie uległa zmianie. Okazuje się, iż to tak lakoniczne sformułowanie, zawarte w specustawie, budzi wątpliwości prawników, jak i samych zainteresowanych. Niestety ze strony ZUS do tej pory nie doczekano się sprecyzowania tegoż przepisu.
Ponadto, nowy próg przychodu nie wpływa również na sytuację przedsiębiorców, ponieważ w ich przypadku taki limit zniesiono. Z chwilą wejścia w życie od 18 kwietnia nowelizacji specustawy mogą oni otrzymywać świadczenie postojowe, jeśli wykażą się 15%-owym spadkiem przychodów, niezależnie od wysokości tegoż przychodu.
Podsumowując, z jednej strony dobrze, iż limit wyznaczający możliwość uzyskania świadczenia postojowego dla zleceniobiorców wzrósł, gdyż pomoc ta może objąć szerszą liczbę podmiotów. Z drugiej jednak strony szkoda, iż przepisy są tak konstruowane, iż bez bieżącego ich śledzenia, analizowania zmian i podawanych informacji, doprawdy trudno się w tym gąszczu odnaleźć. Zamiast zatem skupiać się na zadaniach związanych z wychodzeniem z kryzysu gospodarczego, wiele uwagi należy poświęcić kwestiom ustalenia czy w danym przypadku pomoc przysługuje, czy też nie.
Ekspert Łukasz swoje wieloletnie doświadczenie na rynku pracy postanowił przekazać także na naszym blogu. Jego artykuły dotyczą aktualnych zmian gospodarczych a także tych na rynku pracy. Z chęcia udzieli porad pracodawcą, którzy prężnie rozwijają swoje firmy.