Pracownicy urzędów pracy będą skupiać swoje działania w przyszłym roku szczególnie na dwóch grupach osób pozostających bez pracy. Mowa jest tutaj o osobach, które nie ukończyły jeszcze 30 lat oraz o osobach długotrwale pozostających bez pracy. Wszystko to wynika z założeń projektu ustawy o aktywności zawodowej.
Co zatem wiadomo o planach działalności urzędów pracy w roku przyszłym?
Generalnie osoby, które nie ukończyły jeszcze 30 lat oraz długotrwale pozostające bez pracy, to dwie spośród kilku wyszczególnionych w przepisach grup bezrobotnych, na których powiatowe urzędy pracy skoncentrują swoje działania aktywizacyjne w roku przyszłym. Co ważne, również w projekcie ustawy o aktywności zawodowej, która ma wejść w życie od początku przyszłego roku, przewidziane zostały rozwiązania mające pomagać w doprowadzeniu do zatrudnienia właśnie osób z tych wyszczególnionych grup.
W przypadku osób, które nie ukończyły jeszcze 30 lat urzędnicy Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej postanowili zrezygnować z dalszego utrzymywania adresowanych wyłącznie do nich instrumentów aktywizacji, by pracownicy urzędów pracy mogli stosować wobec nich jak najszerszy wachlarz form pomocy.
Zaproponowano wprowadzenie regulacji wypełniających zalecenia rady Unii Europejskiej z dnia 30 października 2020 roku pod nazwą „Pomost do zatrudnienia – wzmocnienie gwarancji dla młodzieży”. Projekt nowej ustawy o aktywności zawodowej przewiduje, iż co najmniej jeden z pracowników urzędu pracy, zajmujący stanowisko doradcy do spraw zatrudnienia, pełnił będzie funkcję doradcy do spraw osób młodych, a jego zadaniem będzie przygotowanie dla nich indywidualnego planu działania.
W tym względzie istotnym jest, iż o ile nowe przepisy zakładają co do zasady odejście od obowiązku tworzenia indywidualnego planu działania dla każdej osoby rejestrującej się w urzędzie pracy, o tyle wymóg ten będzie zachowany w odniesieniu do osób poniżej 30 roku życia. Wartym podkreślenia jest również to, iż takowy indywidualny plan działania w przypadku osób młodych poprzedzony będzie oceną umiejętności cyfrowych takiej osoby.
Zdaniem Sylwii Tokarskiej, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy (PUP) w Kwidzynie, propozycja ta jest troszeczkę dyskusyjna, jeśli weźmie się pod uwagę, iż młode osoby raczej bardzo sprawnie radzą sobie w świecie online. Poza tym projektowane przepisy nie precyzują, jak taka ocena ma wyglądać i jak będzie się ją przeprowadzać. Możliwe więc zatem, iż będzie to jakiś przygotowany przez urzędników Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej test bądź kwestionariusz, który osoba bezrobotna będzie wypełniać sama lub z udziałem doradcy. Taka forma owego testu zapewniałaby jednolity dla całego kraju sposób weryfikowania kompetencji cyfrowych.
Owa ocena kompetencji cyfrowych będzie o tyle ważna, iż zgodnie z projektem, jeśli wykaże ona potrzebę odbycia szkolenia z zakresu umiejętności cyfrowych, wówczas bezrobotny powinien wziąć w nim udział przed rozpoczęciem zatrudnienia lub przed udziałem w formie pomocy określonej w nowej ustawie o aktywności zawodowej.
Jakie jeszcze rozwiązania znalazły się w projekcie ustawy o aktywności zawodowej?
Otóż w projekcie ustawy o aktywności zawodowej znalazło się rozwiązanie, które zakłada, iż zarówno PUP, jak i również wojewódzki urząd pracy, będzie mógł z pieniędzy pochodzących z Funduszu Pracy lub innych środków publicznych utworzyć punkt obsługi osób poniżej 30 roku życia. Ów punkt oferować będzie kompleksową informację na temat zatrudnienia i innych dostępnych form wsparcia, mianowicie:
- usług pomocy społecznej
- opieki zdrowotnej
- dalszego kształcenia
- uzyskania poradnictwa psychologicznego
- uzyskania poradnictwa zawodowego
Zdaniem Marzanny Skoczek, dyrektor PUP w Grójcu, nie ma pewności, iż akurat w przypadku osób młodych jest taka potrzeba. Wydaje się, iż takie szczególne miejsce byłoby bardziej przydatne dla osób najbardziej oddalonych od rynku pracy, czyli osób długotrwale bezrobotnych.
Projekt ustawy o aktywności zawodowej w odniesieniu do osób, które przez wiele miesięcy bądź nawet lat pozostają bez pracy, przewiduje przede wszystkim zacieśnienie współpracy pomiędzy urzędami pracy, a ośrodkami pomocy społecznej. Ma to następować na bazie zawieranych porozumień, gdzie będą określone szczegółowo zasady wspólnie podejmowanych działań, z zakresu udzielanej pomocy oraz trybu wymiany informacji na temat osób długotrwale bezrobotnych.
Poza tym pracownicy urzędów pracy będą mogli zlecać realizację działań mających na celu odbudowę lub potrzymanie u takich osób umiejętności pełnienia funkcji społecznych oraz motywowanie ich do podejmowania aktywności zawodowej. Zadania takie powierzyć będzie można centrom oraz klubom integracji społecznej oraz organizacjom pozarządowym, działającym na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
W ramach otwartego konkursu ofert pracownicy urzędu pracy dokonają wyboru, a następnie podpiszą umowę z takim podmiotem, gdzie określone zostaną formy pomocy stosowane wobec osób długotrwale bezrobotnych. W tym względzie mowa jest o takich działaniach jak:
- indywidualne bądź grupowe poradnictwo specjalistyczne
- warsztaty motywacyjne
- grupy wsparcia
- grupy terapeutyczne
Przepisy nowej ustawy o aktywności zawodowej przewidują, iż okres wspomnianej wyżej reintegracji społecznej powinien trwać nie dłużej niż 6 miesięcy, a działania powinny być realizowane przez 4 godziny dziennie. Kwota pochodząca z Funduszu Pracy, którą PUP przeznaczał będzie na ten cel, ma uwzględniać stawkę godzinową pracy z grupą 5 osób bezrobotnych w wysokości nie wyższej niż 200 zł. W czasie, gdy osoba długotrwale bezrobotna uczestniczyć będzie w omawianej reintegracji społecznej, urząd pracy nie będzie wobec niej kierował innych form pomocy z wyjątkiem finansowania kosztów przejazdu.
Jak podkreśla Łukasz Curyło, dyrektor PUP w Jaworznie, osoby długotrwale bezrobotne są bezwzględnie najtrudniejszą grupą klientów urzędów pracy obarczoną licznymi deficytami, jak chociażby obniżona samoocena czy też bierność życiowa. W takiej sytuacji kluczowa jest właściwa diagnoza problemu i poznanie przyczyn, z których nie chcą bądź też nie mogą one znaleźć zatrudnienia. Stąd też zlecanie innym podmiotom prowadzenia działań reintegracyjnych poprzedzających etap właściwej aktywizacji zawodowej wydaje się w tym względzie bardzo ciekawą alternatywą.
Jakie są zatem najważniejsze zmiany, jakie przewiduje projekt ustawy o aktywności zawodowej?
Generalnie do najważniejszych zmian, jakie przewidywane są w ramach wejścia w życie projektu ustawy o aktywności zawodowej, zaliczyć niewątpliwie należy:
- oddzielenie statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego
- rezygnacja z niektórych instrumentów aktywizacji osób bezrobotnych, jak chociażby pożyczki szkoleniowej, przygotowania zawodowego dorosłych czy też bonu zatrudnieniowego
- wprowadzenie nowych form aktywizacji, jak np. pożyczki edukacyjnej czy też bonu na podjęcie kształcenia ustawicznego
- zmiany w zasadach dotyczących korzystania z dotychczasowych instrumentów, jak stażu, bonu na zasiedlenie czy też prac społecznie użytecznych
- podniesienie wysokości stypendium dla osoby bezrobotnej
- zniesienie właściwości miejscowej urzędu pracy ze względu na miejsce zameldowania osoby bezrobotnej
- rozszerzenie dostępu do Krajowego Funduszu Szkoleniowego
Na koniec września bieżącego roku stopa bezrobocia wyniosła w Polsce 5,1%, a jako bezrobotni zarejestrowanych było 801,7 tys. osób.
Podsumowując, w roku przyszłym powinna wejść w życie nowa ustawa o aktywności zawodowej. W jej ramach przewiduje się szereg zmian i ulepszeń, jak chociażby oddzielenie statusu bezrobotnego od ubezpieczenia zdrowotnego czy też zmiany instrumentów aktywizacji osób bezrobotnych. Z kolei urzędy pracy skierują swe działania przede wszystkim do dwóch grup osób bezrobotnych, mianowicie osób, które nie ukończyły jeszcze 30 lat oraz osób długotrwale pozostających bez pracy. Przewiduje się tutaj zarówno stworzenie indywidualnego planu działania oraz ocenę kompetencji cyfrowych osób młodych, jak i prowadzenie reintegracji społecznej osób długotrwale bezrobotnych we współpracy z podmiotami zewnętrznymi. Autorzy nowych rozwiązań przewidują, iż przyczyni się to do zmniejszenia stopy bezrobocia i większej aktywności zawodowej osób, szczególnie z tych dwóch grup społecznych
Ekspert Łukasz swoje wieloletnie doświadczenie na rynku pracy postanowił przekazać także na naszym blogu. Jego artykuły dotyczą aktualnych zmian gospodarczych a także tych na rynku pracy. Z chęcia udzieli porad pracodawcą, którzy prężnie rozwijają swoje firmy.