Regulamin premiowania w zakładzie pracy

Warunki przyznawania oraz zasady obliczania premii, które przysługują pracownikom, powinno się określić w układach zbiorowych, regulaminach wynagradzania lub specjalnie do tego celu wyodrębnionych regulaminach premiowania i nagradzania. Niezależnie od charakteru dokumentu wprowadzającego system premiowania, jest on zawsze nierozerwalnie związany z regulaminem wynagradzania. Zatem jego wprowadzenie musi odbyć się na takich samych zasadach jak wprowadzenie regulaminu wynagradzania.

Jak wprowadzić regulamin premiowania w zakładzie pracy?

Sposób skutecznego wprowadzenia w życie regulaminu premiowania, zależy w danym zakładzie od tego czy działają tam związki zawodowe i w jakiej ilości. Ta sytuacja determinuje tryb wprowadzenia w życie tegoż regulaminu.

Przykład nr 1 – u pracodawcy nie działają związki zawodowe

Pracodawca samodzielnie ustala regulamin premiowania i wprowadza go w życie.

 

Przykład nr 2 – u pracodawcy działa jeden związek zawodowy

Pracodawca ustala regulamin premiowania i projekt przekazuje organizacji związkowej. Następnie pracodawca przeprowadza proces uzgodnień i konsultacji z daną organizacją. Po przeprowadzonych konsultacjach możliwe są dwa scenariusze:

• osiągnięto porozumienie i regulamin wchodzi w życie w wersji uzgodnionej;
• nie osiągnięto porozumienia i pracodawca nie ma możliwości wprowadzenia regulaminu w życie.

 

Przykład nr 3 – u pracodawcy działa kilka związków zawodowych

Pracodawca ustala regulamin premiowania i projekt przekazuje organizacjom związkowym do zapoznania się i zaopiniowania. Mają one wtedy 30 dni na przedstawienie wspólnego stanowiska względem proponowanego regulaminu. Możliwe są następnie trzy scenariusze:

• organizacje związkowe nie przedstawiają wspólnego stanowiska, wówczas pracodawca ma prawo samodzielnie wprowadzić zaproponowany regulamin w życie, traktując stanowiska związków zawodowych jako niewiążące opinie;
• organizacje związkowe przedstawiają wspólne stanowisko, wyrażając zgodę na proponowane zapisy regulaminu, wówczas pracodawca ma prawo wprowadzić regulamin w życie;
• organizacje związkowe przedstawiają wspólne stanowisko, nie wyrażające zgody na proponowane zapisy regulaminu, wówczas pracodawca nie ma możliwości wprowadzenia regulaminu w życie w zaproponowanej formie. Ma za to prawo prowadzić dalsze negocjacje z organizacjami, do chwili uzgodnienia wspólnego stanowiska zgody.

Jakie są różnice pomiędzy premią, a nagrodą?

Często spotyka się zamienne stosowanie tych słów, tym niemniej mają one dość odrębne uwarunkowania. Poniższa tabela prezentuje różnice, jakie pomiędzy tymi pojęciami występują.

PREMIA	NAGRODA
Przyznawana po spełnieniu określonych kryteriów	Przyznawana na podstawie uznaniowej decyzji pracodawcy
Uregulowana w przepisach wewnątrzzakładowych (regulamin wynagradzania, regulamin premiowania, itp.), układach zbiorowych lub umowach o pracę	Bez konieczności jej uregulowania
Warunki jej przyznania powinny być określone w sposób szczegółowy i obiektywny, wykluczające uznaniowość pracodawcy	Brak sprecyzowanych kryteriów przyznania. To swobodna decyzja pracodawcy
Charakter roszczeniowy, pracownik ma prawo domagać się premii po spełnieniu warunków jej przyznania	Nie ma charakteru roszczeniowego
Stanowi składnik wynagrodzenia	Nie stanowi składnika wynagrodzenia
Wypłacana w formie pieniężnej	Wypłacana w formie pieniężnej lub niepieniężnej

 

Jakie są jeszcze ważne kwestie odnośnie regulaminu premiowania w zakładzie pracy?

• Pracodawca ma prawo do obniżenia lub odebrania premii pracownikowi wyłącznie wtedy, gdy odpowiednie zapisy znalazły się w regulaminie.
• Pracodawca może zdecydować o przekazaniu pracownikowi zaliczki na poczet premii, licząc się z tym, że może nastąpić okoliczność zmuszająca pracownika do jej zwrotu.
• Premie mogą być naliczane i wypłaca miesięcznie, kwartalnie, rocznie, a nawet w dłuższych okresach.