Kompetencje i wiedza ekspercka, a nie wyłącznie doświadczenie urzędnicze, będą szczególnie brane pod uwagę w wyborze nowozatrudnionych urzędników w administracji rządowej. To dość dobra zmiana dla ekspertów z rynku, którzy do tej pory byli pomijani w naborach z uwagi właśnie na brak owego doświadczenia w pracy w urzędzie.
Jakie zmiany nastąpią w najbliższym czasie w korpusie służby cywilnej?
Na ostatnim posiedzeniu Sejmu RP odrzucone zostało senackie weto dotyczące nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej z uwagi na brak przejrzystego systemu awansu i gwarancji apolityczności służby cywilnej. To skutkuje między innymi włączeniem wiceministrów w randze podsekretarza stanu do korpusu służby cywilnej. Łatwiej będzie dostać się także do niektórych wydziałów lub departamentów poprzez uzyskanie przez premiera rządu szybszej ścieżki temu służącej.
Jakie warunki muszą spełniać podsekretarze stanu by mogli funkcjonować w korpusie służby cywilnej?
Zostali oni zobowiązani do złożenia na ręce premiera rządu pisemnego oświadczenia o spełnieniu wymagań określonych w art. 53 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 1889 ze zmianami) w terminie 30 dni od wejścia w życie ustawy. Podsekretarze stanu muszą potwierdzić swoje wyższe wykształcenie i kompetencje kierownicze oraz niekaralność, a także, jeśli wykonują obowiązki radnego, muszą się ich zrzec, oraz są zobowiązani do zaprzestania działalności partyjnych i związkowych. Niedozwolonym jest także zasiadanie w radach nadzorczych i komisjach rewizyjnych spółek za wyjątkiem spółek Skarbu Państwa. Jeśli wyżej wymienione warunki spełnione nie zostaną lub na ręce premiera nie będzie złożone stosowne oświadczenie w nakazanym terminie, stosunek pracy danego podsekretarza stanu wygasa z mocy prawa po upływie 30 dni od wejścia w życie tejże ustawy.
Jakie kryteria obowiązkowo muszą spełniać pracownicy administracji rządowej wyższego szczebla i na jakie stanowiska mogą oni liczyć?
Na dzień dzisiejszy w służbie cywilnej pracuje 119.000 osób, z czego 3.263 osób piastuje tam wyższe stanowiska.
Do wyższych stanowisk należą:
- stanowiska dyrektorów generalnych urzędów
- stanowiska dyrektorów departamentów, biur i wydziałów i ich zastępców
- stanowiska podsekretarzy stanu
Wyżej wymienione stanowiska dostępne są dla osób, które:
- mają kompetencje kierownicze
- nie były skazane prawomocnym wyrokiem orzekającym zakaz zajmowania stanowiska kierowniczego w urzędach organów władzy publicznej lub pełnienia funkcji związanej z dysponowaniem środkami publicznymi
- mają tytuły magistrów lub im równorzędne
- spełniają szczególne wymagania danego stanowiska pracy
Jakie stanowiska przyjmują pracownicy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i posłowie w sprawie uproszczenia zasad włączenia w działalność korpusu służby cywilnej?
Otóż Rafał Siemianowski, który pełni funkcję zastępcy szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów podkreśla, że dzięki uproszczeniu rozwiązań, rząd chce utworzyć łatwiejszą ścieżkę kariery dla osób o szczególnych umiejętnościach, których dotychczasowa aktywność zawodowa nie wpisywała się w poprzednie ramy modelu służby cywilnej. Podkreśla on, że takowa elastyczność z powodzeniem funkcjonuje w kancelariach Sejmu i Senatu, gdzie jest znacznie mniejsze sformalizowanie naborów na stanowiska poprzez między innymi rezygnację z konkursów na stanowiska dyrektorskie, która ma miejsce już od 2016 r.
Innego zdania jest poseł KO, członek Rady Służby Publicznej, Mariusz Witczak. Twierdzi on, że ułatwienie dostępu do korpusu służby cywilnej podsekretarzom byłoby sensowne, gdyby w naturalny sposób zezwolić na awanse na te stanowiska także dyrektorom z wieloletnim stażem pracy i urzędniczym doświadczeniem w dotychczasowej karierze zawodowej. W swej opinii pokusił się wręcz o stwierdzenie, że nowe rozwiązania służą wprowadzeniu na stanowiska, gdzie gwarantowane są wygórowane wynagrodzenia, kolegów partyjnych.
Jakie są zatem różnice w obecnych wynagrodzeniach podsekretarzy stanu w stosunku do wynagrodzeń po uchwaleniu nowych przepisów w tym względzie?
Dotychczasowe wynagrodzenia podsekretarzy stanu z pełną, minimum 20-letnią, wysługą (w tym dodatek w wysokości 20% wynagrodzenia zasadniczego) wynoszą maksymalnie 11,6 tys. zł brutto. Ta wysokość zmienia się na około 17 tys. zł brutto, jednakże aby to ostatecznie nastąpiło, konieczne jest jeszcze opublikowanie rozporządzenia prezesa Rady Ministrów w sprawie:
- dookreślenia stanowisk urzędniczych
- zawodowych wymogów kwalifikacyjnych
- nadawania stopni służbowych
- ustalenia mnożników wynagrodzenia
- zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń
a więc nowelizacja ustawy (Dz.U. z 2018 r. poz. 807).
Jakie jeszcze zmiany wchodzą w życie po nowelizacji ustawy o działach administracji rządowej?
Niezwykle istotną zmianą wprowadzoną nowelizacją tejże ustawy jest utworzenie nowego działu w postaci centrum administracyjnego rządu, którego zadaniami będą:
- polityka kadrowa władzy
- poszukiwanie możliwych oszczędności
Kolejną modyfikacją jest utworzenie urzędu, wydzielonego z korpusu służby cywilnej, do którego zostaną przeniesieni wszyscy informatycy, obecnie tam pracujący. Dotychczas w Centrum Informatyki Resortu Finansów z siedzibą w Radomiu zatrudnionych jest około 300 osób, a od stycznia 2021 r. ilość ta zwiększy się o około 1.500 osób.
Tomasz Ludwiński, przewodniczący NSZZ „Solidarność” pracowników skarbówki, obawia się, że ten mechanizm spowoduje powolny demontaż służby cywilnej, a także podkreśla, że premier będzie mógł pochwalić się, że ubywa urzędników i wiceministrów, co sprawia, że wyszczuplone zostaną urzędy, ale jest to wyłącznie pozorne, bo nowe osoby będą zatrudniane bez stosownych procedur i wnikliwej weryfikacji, a dodatkowo za wyższe wynagrodzenia.
Jakie jest wytłumaczenie rządu w obronie słuszności konieczności wprowadzenia zmian zasad zatrudniania nowych pracowników korpusu służby cywilnej?
Otóż sprawa jest prosta, chodzi o pieniądze, a dokładnie o aktualne wynagrodzenia pracowników korpusu służby cywilnej, które wręcz zniechęcają do podjęcie tam pracy. Obecnie wysoko wykwalifikowany specjalista, w tym z branży IT zarabia w korpusie służby cywilnej kilkukrotnie mniej niż oferuje mu rynek komercyjny. Rząd liczy na to, że nowe mechanizmy pozwolą zaoferować wykwalifikowanym specjalistom konkurencyjne warunki do rynku komercyjnego. Pozwoli to na ściągnięcie ich do urzędów, a jest to obecnie konieczne z uwagi na zaplanowaną szeroko rozumianą informatyzację.
Podsumowując, zdaje się, że już niebawem można będzie łatwiej i szybciej trafić do pracy w urzędzie, ponieważ administracja rządowa zdecydowanie otwiera się na ekspertów z rynku, którzy posiadają wysokie kompetencje, a niekoniecznie doświadczenie urzędnicze. Wydaje się to zmianą w dobrym kierunku, tym bardziej, że uproszczeniu poddane zostały zasady naboru, jednakże w ślad za tym idzie zwiększanie wydatków na zagwarantowane tymże fachowcom wynagrodzenia, a to już w interesie publicznym nie jest. A jak to będzie wyglądało w praktyce, oczywiście zweryfikuje czas.
Ekspert Łukasz swoje wieloletnie doświadczenie na rynku pracy postanowił przekazać także na naszym blogu. Jego artykuły dotyczą aktualnych zmian gospodarczych a także tych na rynku pracy. Z chęcia udzieli porad pracodawcą, którzy prężnie rozwijają swoje firmy.