Odsetki za nieterminową wypłatę wynagrodzenia.

Zdarzają się sytuacje, gdy wypłata wynagrodzenia następuje z opóźnieniem. Niejeden pracownik zastanawiał się wówczas, czy przysługują mu odsetki od tej zwłoki. Przecież gdy on spóźni się z płatnością wobec jakiegokolwiek podmiotu, odsetki są doliczane. Zatem jak ta kwestia wygląda w przypadku wynagrodzenia.

Z czego wynika obowiązek wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę?

Przepisy regulujące sprawy dotyczące ochrony wynagrodzenia za pracę znajdują się bezpośrednio w kodeksie pracy. Mówią o nich artykuły od 84 do 91 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku. Kwestie ochronne dotyczą świadczeń wynikających ze stosunku pracy.

Zgodnie zaś z art. 94 powyższej ustawy, pracodawca ma obowiązek terminowego i prawidłowego wypłacania wynagrodzenia pracownikowi. Dotyczy to pracy wykonanej, a w wyjątkowych sytuacjach również niewykonanej. Brak realizacji tego obowiązku jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika i zagrożony jest karą grzywny.

Co tak naprawdę oznacza termin wypłaty wynagrodzenia?

Wynagrodzenie pełni szczególną funkcję w życiu osoby zatrudnionej i z tego powodu podlega specjalnej ochronie. Jest to podstawa, dzięki której pracownik może realizować swoje potrzeby i zobowiązania. Natomiast sama ochrona wynagrodzenia przejawia się w obowiązku jego wypłacania systematycznie i terminowo.

Wypłata wynagrodzenia powinna być dokonywana co najmniej raz w miesiącu, w stałym i z góry określonym terminie. Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości. Obowiązuje jednak termin graniczny takiej wypłaty, maksymalnie do 10 dnia następnego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli natomiast ustalony dzień wypłaty jest dniem wolnym od pracy, wypłata powinna nastąpić poprzedniego dnia roboczego.

Natomiast składniki wynagrodzenia, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc (za kwartał, półrocze, rok), wypłaca się z dołu, w terminach określonych przykładowo w regulaminach pracy.

Informację o terminie wypłaty wynagrodzenia pracodawca powinien zawrzeć w regulaminie pracy, układzie zbiorowym pracy lub w piśmie o warunkach zatrudnienia wręczanym pracownikowi. Sam termin winien być określony jako konkretny dzień. Może to być ostatni dzień tego miesiąca lub konkretny (przykładowo piąty) dzień miesiąca następnego.

Czy wypłata całości wynagrodzenia musi być w jednym terminie?

Możliwe jest ustalenie kilku terminów wypłat dla różnych składników wynagrodzenia. Przykładowo osobny termin może dotyczyć wynagrodzenia zasadniczego, a osobny premii czy prowizji.

Wynagrodzenie przysługujące za pracę wykonaną w danym miesiącu, powinno być wypłacone w przysługującym dla tego miesiąca terminie. I to niezależnie od okresu rozliczeniowego.

Jeżeli w danym miesiącu pracownikowi przysługiwał dodatek za pracę w porze nocnej, wynagrodzenie to również powinno być wypłacone w terminie przysługującym dla tego miesiąca. Przykładowo, termin wypłaty wynagrodzenia w danym przedsiębiorstwie to 27 czy 28 dzień miesiąca. Może się zdarzyć, że pracownik jeszcze w tym miesiącu przekroczy normę dobową lub będzie pracował w porze nocnej. Te dodatki powinny być wypłacone przez pracodawcę niezwłocznie po ich ustaleniu, nie później jednak niż do 10-go dnia miesiąca następnego.

Czy dodatki za przekroczenie normy średniotygodniowej obowiązują te same zasady?

Okazuje się, że w tym przypadku mamy do czynienia z trochę innymi regulacjami. Termin obliczenia i wypłaty tego dodatku uzależniony jest od długości okresu rozliczeniowego. Zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, stwierdzenie pracy w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia przeciętnej normy tygodniowej oraz ustalenie liczby godzin, za które pracownikowi przysługuje dodatek, następuje z upływem obowiązującego pracownika okresu rozliczeniowego. Tym samym, w przypadku trzy miesięcznego okresu rozliczeniowego, dodatki wypłaca się z wynagrodzeniem za ostatni miesiąc tego okresu.

Czy istnieje obowiązek wypłacania pracownikowi wynagrodzenia z dołu?

Zgodnie z obowiązującym prawem, takiego obowiązku nie ma. Tym niemniej strony umowy (pracodawca/pracownik) mogą ustalić, że wynagrodzenie za pracę wypłacane będzie z góry. Wówczas jednak pracownik musi liczyć się z sytuacją, gdy będzie musiał oddać nienależne wynagrodzenie w razie niewykonywania pracy. Jedynym wyjątkiem może tu być sytuacja, gdy przepisy szczególne umożliwiają zachowanie takiego wynagrodzenia.

Czy pracownik ma prawo do dochodzenia odsetek za nieterminową wypłatę wynagrodzenia?

 

Pracownik, który otrzymał wynagrodzenie po obowiązującym terminie, ma prawo żądać odsetek za zwłokę. I to nawet w sytuacji, gdy opóźnienie nie nastąpiło z winy pracodawcy, a pracownik nie poniósł z tego tytułu żadnych szkód.

Wynika to z faktu, iż pracodawca prowadzi swoją działalność na własne ryzyko i odpowiedzialność, więc konsekwencjami swoich działań nie może obarczać pracowników.

Podstawą prawną do żądania odsetek ustawowych jest art. 481 kodeksu cywilnego w związku z art. 300 kodeksu pracy. Odsetki należy liczyć od kwoty wynagrodzenia brutto, czyli łącznie ze składkami na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne i zaliczką na podatek dochodowy.

Odsetki wypłacane są na wniosek pracownika, pracodawca nie ma obowiązku ich wypłaty samodzielnie (chyba, że tak stanowi regulamin pracy). Pracownik ma prawo do odsetek już z samego faktu zwłoki w wypłacie. Może też dodatkowo domagać się pokrycia szkody, jeśli takową poniósł przez działania pracodawcy.

Co w sytuacji, gdy sprawa o zapłatę nieuregulowanego wynagrodzenia trafi do sądu?

Jeśli sprawę o zapłatę zaległego wynagrodzenia rozpatruje sąd, roszczenie o odsetki z powodu nieterminowej wypłaty pozostaje w ścisłym związku ze stosunkiem pracy i sąd pracy ma obowiązek je uwzględnić, nawet gdyby sam pracownik nie zgłosił takiego roszczenia.

Spóźnioną wypłatę składników należnego wynagrodzenia za pracę pracownik ma prawo zaliczyć w pierwszej kolejności na poczet należnych w tego tytułu odsetek.

Z punktu widzenia podatkowego, odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń między innymi wynikających ze stosunku pracy, są zwolnione z podatku. Podobnie sprawa wygląda odnośnie ich oskładkowania przez ZUS, również temu nie podlegają.

Zatem realnie odsetki za nieterminową wypłatę wynagrodzenia zwolnione są zarówno z podatku i składek ZUS, a sama należność główna już tym obciążeniom podlega.

Podsumowując, warto mieć wiedzę na temat przysługujących pracownikowi praw. Jeśli pracodawca świadomie czy nieświadomie zalega z wypłatą wynagrodzenia, pracownikowi przysługują należne za ten okres odsetki. Przy czym, pracodawca nie ma obowiązku ich zapłaty samoistnie. Zrobi to na wniosek pracownika.