Niejasna sytuacja byłych pracowników Służby Celnej

Pomimo, iż od chwili utworzenia Krajowej Administracji Skarbowej minęły właśnie 2 lata, to nadal wielu byłych pracowników jej poprzedniczki, czyli Służby Celnej, nie ma wyjaśnionej sytuacji kadrowej, łącznie z brakiem świadectw służby.

 

Kiedy i na jakiej podstawie utworzono Krajową Administrację Skarbową?

 

31 maja 2017 roku zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 16 listopada 2016 roku, powołująca do życia Krajową Administrację Skarbową (Dz.U. poz. 1948 ze zm.). Tym samym nastąpiła reforma administracji podatkowej, tworząc właśnie Krajową Administrację Skarbową (KAS) w miejsce funkcjonujących poprzednio Służb Celnych i Kontroli Skarbowych.

 

W momencie podjęcia decyzji o przeprowadzeniu tej reformy wiadomym było, iż wywoła ona spore niezadowolenie po stronie tych pracowników, którym nie przedłożono propozycji pracy lub służby. Aby temu przeciwdziałać i chronić pracowników, 1 marca 2017 roku strona rządowa i związkowcy zawarli specjalne porozumienie w tej kwestii. Powstał zespół ludzi, w skład którego weszli przedstawiciele KAS oraz związku zawodowego NSZZ SOLIDARNOŚĆ.

 

Przyjęto założenie, iż powstała komisja nie będzie zajmować się sprawami osób, którym nie przedstawiono żadnych ofert pracy. Poza tym, każda osoba niezadowolona z otrzymanej oferty pracy, mogła zgłosić swe wątpliwości do powstałego zespołu.

 

Jaka ilość wniosków została złożona do tego gremium?

 

W ciągu ponad 2 lat funkcjonowania zespołu, trafiło tam 2.313 wniosków przesłanych za pośrednictwem Dyrektorów Izb Administracji Skarbowej. Do rozpatrzenia przyjęto 1.203 sprawy, czyli ponad 60% ogółu. Sprawy odrzucone dotyczyły osób, którym nie przedstawiono żadnej oferty pracy. Wydano 218 opinii stanowiących rekomendację dla pracodawcy do zmiany warunków zatrudnienia lub służby.

 

Niestety, praca tego zespołu nie rozwiązała problemów z pracownikami, które pojawiły się w momencie utworzenia KAS. Dotyczy to zarówno tych osób, które nie otrzymały żadnej propozycji pracy czy służby, jak i tych, którzy nie byli zadowoleni z otrzymanej propozycji. Dlatego spora grupa poszkodowanych i niezadowolonych skierowała swe kroki do sądu.

 

Jaka jest skala spraw sądowych toczonych w związku z powstaniem KAS?

 

Z informacji przekazanych przez Wydział ds. Komunikacji Krajowej Administracji Skarbowej wynika, iż do sądów administracyjnych funkcjonariusze wnieśli 312 skarg. Były to osoby, które nie otrzymały, bądź nie przyjęły, propozycji służby lub pracy w KAS. Ponadto, do sądów trafiło też 1.459 skarg osób przeniesionych do cywila.

 

Sądy coraz częściej stają w obronie funkcjonariuszy przeniesionych do cywila, jednak i tak nie są przywracani do służby. Dzieje się tak, ponieważ dyrektorzy poszczególnych izb składają apelacje lub kasacje od tych wyroków.

 

Niestety taka ilość pozwów sądowych i pozytywnych dla zwolnionych pracowników rozstrzygnięć sądowych może świadczyć o tym, że w chwili wprowadzania KAS nie przestrzegano przesłanek ustawowych. Przede wszystkim nie brano pod uwagę kwalifikacji i doświadczenia, a reforma stała się okazją do arbitralnej i zupełnie dowolnej wymiany kadr.

 

Ponadto, część osób złożyła już skargi do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Jeżeli nadal ze strony KAS będzie to przewlekanie spraw, pracownicy i funkcjonariusze zwrócą się też od innych, unijnych instytucji.

 

Jaka jest liczba osób pracujących obecnie w KAS i jakim zmianom uległa?

 

W chwili obecnej w KAS pracuje ok. 63 tysiące osób, z czego 11,3 tysiąca stanowią funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej. Przed reformą administracji skarbowej liczba pracowników Służby Celnej wynosiła 13,8 tysiąca osób. Dzięki reformie 3.839 osób utraciło status funkcjonariuszy celnych, a 635 uzyskało tenże status.

 

Jakie jeszcze problemy powstały z chwilą powołania KAS?

 

Okazuje się, że byli funkcjonariusze mają jeszcze inne problemy. Na Śląsku Cieszyńskim odbyły się pierwsze rozprawy osób, które nie otrzymały od byłego pracodawcy świadectw służby. Podobne, prawomocne już wyroki, zapadły też w Zielonej Górze, Białymstoku i Poznaniu. We wszystkich tych miastach sędziowie uznali, iż skoro stosunek pracy ustał, to pracodawca winien wydać świadectwo służby.

 

Okazuje się, że problem ten jest ogólnopolski. Każdy funkcjonariusz, który został przeniesiony do cywila z chwilą utworzenia KAS, powinien otrzymać świadectwo służby. Tymczasem brak takiego dokumentu powoduje niemożność ubiegania się o 6-miesięczną odprawę.

 

Przedstawiciele KAS nie chcą wydawać świadectw służby, gdyż nie chcą traktować przeniesienia do cywila jako odejścia ze służby. Tymczasem zdaniem prawników i sądów, takie stanowisko jest sprzeczne z ustawą o KAS.

 

Ponadto problemy mają jeszcze osoby, które zostały zwolnione ze służby, a spełniają wszystkie warunki przejścia na emeryturę z systemu zaopatrzeniowego. Tutaj również brak świadectwa służby uniemożliwia złożenie wniosku o przyznanie emerytury mundurowej.

 

Na koniec należy jeszcze wspomnieć o funkcjonariuszach celnych, którzy zakończyli służbę i zostali cywilnymi pracownikami KAS. Oni również powinni otrzymać świadectwo służby, tymczasem kierownictwo KAS nie realizuje tych obowiązków.

 

 

Podsumowując, mimo upływu ponad 2 lat od chwili wejścia w życie przepisów ustawy o utworzeniu KAS, nadal wielu pracowników ma olbrzymie problemy z wyegzekwowaniem przysługujących im uprawnień. Nawet powołana specjalna komisja tych problemów nie rozwiązuje.