Ciekawym zagadnieniem jest finansowanie szkoleń okresowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tymczasowych. Okazuje się bowiem, iż jeżeli pracodawca użytkownik i agencja pracy tymczasowej nie umówią się inaczej, to szkolenia takie powinien zapewnić i opłacić pracodawca użytkownik.
Jakie są zatem zasady odnośnie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników tymczasowych?
Co do zasady, jeżeli pracodawca użytkownik oraz agencja pracy tymczasowej nie dokonają odrębnych uzgodnień, to szkolenia okresowe z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy pracownikom tymczasowym zapewnić powinien pracodawca użytkownik. Również on musi je sfinansować, co wynika z analizy całokształtu przepisów w tym zakresie.
W tym kontekście zgodnie z art. 273.3 par. 2 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzić okresowe szkolenia w tym zakresie. Szczegółowe zasady organizowania i prowadzenia takich szkoleń określone zostały w przepisach rozporządzenia ministra gospodarki i pracy z 27 lipca 2004 roku w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2019 r poz. 1099).
Zgodnie z par. 6 powyższego rozporządzenia szkolenia z dziedziny bhp są prowadzone jako szkolenia wstępne i szkolenia okresowe. Szkolenie wstępne składa się z instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego i powinno się ono odbyć przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Z kolei częstotliwość przeprowadzania szkoleń okresowych pracodawca ustalić winien po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami.
Przepisy przewidują, iż szkolenia okresowe powinny się odbywać nie rzadziej niż:
- co roku – dla stanowisk, na których są wykonywane prace szczególnie niebezpieczne
- co 3 lata – dla stanowisk robotniczych
- co 5 lat – dla stanowisk kierowniczych, inżynieryjno-technicznych, pracowników służby bhp i innych osób wykonujących zadania tej służby oraz pozostałych stanowisk, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp
- co 6 lat – dla stanowisk administracyjno-biurowych
W powyższym kontekście należy podkreślić, iż pierwsze szkolenie okresowe powinno się odbyć do 6 miesięcy od momentu rozpoczęcia pracy przez osobę zatrudnioną na stanowisku kierowniczym lub 12 miesięcy w przypadku pozostałych pracowników.
Co jeszcze powinno mieć znaczenie w kontekście szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy?
Otóż warte podkreślenia jest to, że 1 stycznia 2019 roku weszła w życie ustawa z 9 listopada 2018 roku o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. z 2022 r. poz. 2244), która znowelizowała przepisy kodeksu pracy w zakresie szkoleń okresowych pracowników. Zmiany te polegają na tym, iż szkolenia okresowe nie są wymagane w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach administracyjno-biurowych, w tym również pracowników zatrudnionych przy telefonicznej obsłudze klientów, gdy rodzaj przeważającej działalności pracodawcy w rozumieniu przepisów o statystyce publicznej znajduje się w grupie działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, chyba, że z oceny ryzyka zawodowego wynikało będzie, że jest to konieczne.
Ważne jest również to, iż istnieją wyjątki od reguły dotyczącej obowiązku odbywania pierwszego szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie bowiem z brzmieniem par. 15 ust. 5 rozporządzenia ministra gospodarki i pracy ze szkolenia okresowego może być zwolniona osoba, która:
- przedłoży aktualne zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u innego pracodawcy wymaganego szkolenia okresowego
- odbyła w tym okresie szkolenia okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku należącym do innej grupy stanowisk, jeżeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obowiązującego na nowym stanowisku pracy
Warto również zwrócić uwagę na brzmienie art. 9 ust. 2a ustawy z 9 lipca 2003 roku o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1563), zgodnie z którym pracodawca użytkownik odpowiada między innymi za przeprowadzenie szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Tym samym podkreślić należy, iż jeżeli pracodawca użytkownik oraz agencja pracy tymczasowej nie dokonają odmiennych uzgodnień, wówczas szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy pracownikom tymczasowym zapewnić musi pracodawca użytkownik i to on powinien je również sfinansować.
Podsumowując, co do zasady, w przypadku pracowników tymczasowych, to pracodawca użytkownik jest odpowiedzialny za zorganizowanie szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz za ich sfinansowanie. Możliwym jest również, iż umowa pomiędzy pracodawcą użytkownikiem, a agencją pracy tymczasowej, będzie zawierała odmienne ustalenia w tym zakresie. Wówczas pierwszeństwo mają oczywiście zapisy wynikające z takiej umowy.
Ekspert Łukasz swoje wieloletnie doświadczenie na rynku pracy postanowił przekazać także na naszym blogu. Jego artykuły dotyczą aktualnych zmian gospodarczych a także tych na rynku pracy. Z chęcia udzieli porad pracodawcą, którzy prężnie rozwijają swoje firmy.