Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków, musi przedstawić zaświadczenie od lekarza medycyny pracy o braku przeciwskazań zdrowotnych na proponowane stanowisko, a koszt tych badań ponosi pracodawca. A jak jest w przypadku osób podejmujących te same obowiązki na podstawie umowy zlecenia?
Badania lekarskie przy umowie zlecenie
Prawo nie mówi wprost, czy zleceniobiorców obowiązują badania lekarskie dopuszczające do wykonywania obowiązków.
Na zlecającym ciąży obowiązek zagwarantowania bezpiecznych warunków wykonywania pracy, w tym także dla osób współpracujących na podstawie umowy cywilnoprawnej. Stąd oczywistym wydaje się, że gdy charakter wykonywanej pracy i duży stopień zagrożeń z nią związanych (szczególnie prace ciężkie, niebezpieczne, wymagające dobrej sprawności psychofizycznej), ważne jest by wykonujące ją osoby miały odpowiedni stan zdrowia, gwarantujący bezpieczną realizację zadania (nawiązuje do tego art. 304 § 1 oraz § 3 Kodeksu pracy).
Podobne jest stanowisko Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy – w piśmie znak GNP/426/ 4560-364/07/PE podkreślono, że nawet do doraźnego wykonywania czynności w warunkach lub z przebiegiem procesów obarczonych stopniem zagrożenia, dopuszczane powinny zostać wyłącznie osoby fizyczne mające odpowiedni stan zdrowia i przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Powyższe stanowisko potwierdza także wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 4 kwietnia 2013 r. (sygn. akt III AUa 935/12)
Umowa zlecenie – kto ponosi koszty wstępnych badań lekarskich?
Zlecający ma więc prawo wymagać od zleceniobiorcy, by poddał się badaniu lekarskiemu, gdy przemawia za tym rodzaj zlecenia.
Zlecający może, ale nie musi pokryć kosztów takich badań. Warto więc tę kwestię uregulować w treści umowy zlecenia.
W sytuacji zwrotu opłaty za badania lekarskie, należy pamiętać, że zgodnie z przepisami dla zleceniobiorcy powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nabywając możliwość nieodpłatnego wykonania wstępnych badań lekarskich, zleceniobiorca uzyskuje przysporzenie majątkowe.
Zgodnie z Kodeksem pracy, tylko badania dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę są przeprowadzane na koszt pracodawcy, a pracownik nie ponosi z tego tytułu żadnych opłat. Pracodawca ponosi także inne koszty profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy.
Ekspert w dziedzinie HR oraz rynku pracy z wieloletnim doświadczeniem. Praca w branży HR pozwoliła na poznanie wielu ciekawych technik rekrutacyjnych. Na blogu udziela porad a także opisuje procesy związane z prowadzeniem rekrutacji bądź też firmy.