Wypadek przy pracy – co zrobić krok po kroku

Wypadek przy pracy jest zwykle sytuacją trudną z wielu względów. Przede wszystkim – z uwagi na ból i stres związany z tym zdarzeniem. Jednak oprócz tego u osoby poszkodowanej mogą pojawić się pytania i wątpliwości dotyczące tego, czy w sytuacji, gdy wypadek wydarzył się w naszym miejscu pracy, przysługują nam jakieś uprawnienia albo czy musimy gdzieś zgłosić takie zdarzenie. Zwłaszcza jeśli wypadek nastąpił na skutek jakichś zaniedbań pracodawcy, możemy być zainteresowani tym, czego możemy się od niego domagać. Niniejszy artykuł porusza najistotniejsze kwestie związane z wypadkiem przy pracy.

Kiedy mamy do czynienia z wypadkiem przy pracy?

Aby ustalić, czy zdarzenie, którego doświadczyliśmy, można w świetle prawa zakwalifikować jako wypadek przy pracy, warto zasięgnąć do definicji takiego wypadku, zawartej w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Przede wszystkim wypadkiem przy pracy jest nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2. podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3. w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Oprócz tego, na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

1. w czasie podróży służbowej w okolicznościach innych niż określone powyżej chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
2. podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony;
3. przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Ponadto w ustawie wymienionych jest wiele innych przypadków, w których zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć uważa się za wypadek przy pracy. Chodzi między innymi o zdarzenie, które miało miejsce w trakcie uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium sportowe czy też zdarzenie podczas wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.

Jakie są obowiązki pracodawcy związane z wypadkiem przy pracy?

Warto zacząć od tego, jakie obowiązki ma pracodawca w zakresie dotyczącym wypadków przy pracy. Dobrze jest sprawdzić, czy pracodawca wypełnił wszystkie te obowiązki – zwłaszcza czy sporządził protokół powypadkowy, który będzie niezbędny do uzyskania odszkodowania. Niedopełnienie obowiązków przez pracodawcę może narazić go na negatywne konsekwencje. Zgodnie z kodeksem pracy, w razie wypadku przy pracy pracodawca jest przede wszystkim obowiązany podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności oraz przyczyn wypadku, a także zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.

Pracodawca jest ponadto zobowiązany do prowadzenia rejestr wypadków przy pracy oraz do przechowywania protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat. Co istotne, koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zawsze ponosi pracodawca. W sytuacji gdy w zakładzie pracy miał miejsce wypadek śmiertelny, ciężki lub zbiorowy, pracodawca jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym okręgowego inspektora pracy oraz prokuratora.

Czego można się domagać z uwagi na wypadek przy pracy?

Jeśli zdarzył nam się wypadek przy pracy i w związku z tym doznaliśmy stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, możemy w pierwszej kolejności domagać się odszkodowania wypłacanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Istotne jest to, że zgodnie z przepisami za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy, natomiast za długotrwały uszczerbek na zdrowiu – naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.

Odszkodowanie od ZUS przysługuje w wysokości 20% przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Warto zwrócić uwagę na to, że odszkodowanie przysługuje również członkom rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Również w tym przypadku wysokość odszkodowania jest określana na podstawie uregulowań zawartych we wspomnianej ustawie. Przepisy wskazują też, którym osobom najbliższym zmarłego należy się odszkodowanie.

Jakie dokumenty są niezbędne do uzyskania odszkodowanie za wypadek przy pracy?

W celu uzyskania odszkodowania w związku z wypadkiem przy pracy niezbędne jest złożenie po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji odpowiedniego wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Do wniosku należy załączyć zaświadczenie o stanie zdrowia, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz dokumentację medyczną jeśli nią dysponujemy, a także dokumenty sporządzone przez pracodawcę – protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy bądź kartę wypadku. Jeśli państwowy inspektor sanitarny wydał względem nas decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, to również należy ją załączyć. W przypadku domagania się odszkodowania przez członków rodziny osoby zmarłej z powodu wypadku przy pracy, wymagane są jeszcze dodatkowe dokumenty, określone w przepisach.

Kiedy otrzymam odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy?

ZUS wydaje decyzję co do odszkodowania w ciągu 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej bądź wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

„Termin oczekiwania na decyzję może więc różnić się w poszczególnych przypadkach z uwagi na poziom ich skomplikowania, co wpływa na czas niezbędny dla wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności” – wskazuje adwokat Agata Koschel-Sturzbecher.

W razie wydania decyzji o przyznaniu odszkodowania, jego wypłata powinna nastąpić w ciągu 30 dni. Natomiast w przypadku niekorzystnej dla nas decyzji, odmawiającej przyznania odszkodowania bądź przyznającej je w zbyt niskiej naszym zdaniem kwocie, możemy w terminie miesiąca od otrzymania decyzji wnieść odwołanie do sądu za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która tą decyzję wydała.

Czy w razie wypadku przy pracy mogę domagać się odszkodowania również od pracodawcy?

Ofierze wypadku przy pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych może przyznać określoną kwotę wynikającą z omówionych wyżej regulacji prawnych. W praktyce suma ta może jednak być niewystarczająca dla pokrycia wszystkich kosztów leczenia czy rehabilitacji. W takim przypadku o pozostałą kwotę można pozwać pracodawcę, o ile możliwe jest przypisanie mu odpowiedzialności za zdarzenie, wynikającej z tego, że dopuścił się jakichś nieprawidłowości – na przykład poprzez niewłaściwą organizację pracy w zakładzie pracy albo przez brak odpowiedniej reakcji na niebezpieczeństwo. Można także domagać się od pracodawcy zadośćuczynienia z uwagi na doznaną przez pracownika krzywdę, czyli cierpienia fizyczne i psychiczne.

Źródło: https://adwokaci-ks.pl/porady/wypadek-przy-pracy-jakie-kroki-prawne-podjac/