Równość wynagrodzeń kobiet i mężczyzn

Polska w statystykach dotyczących nierówności w zatrudnianiu wypada całkiem dobrze. Tym niemniej jest jeszcze na tym polu wiele do zrobienia. Obecnie stał się on nawet tematem modnym, szczególnie w przededniu wyborów parlamentarnych. Wielu polityków, niezależnie od wyznawanej ideologii, prześciga się w obietnicach dotyczących przeciwdziałania nierównościom w wynagradzaniu za pracę obu płci.

Czy rzeczywiście poziom wynagrodzenia w Polsce zależy od płci?

Zdaniem większości Polaków dokładnie tak jest. I znajduje to również potwierdzenie w raportach międzynarodowych przedsiębiorstw, gdzie zauważona została tendencja do niższego wynagradzania kobiet w stosunku do mężczyzn na takich samych stanowiskach i porównywalnych kwalifikacjach.

Przeciętnie polska kobieta zarabia o około 5% mniej od mężczyzny. Jednak ten wynik i tak pozwala nam być w czołówce europejskiej, gdyż w innych krajach ten wynik jest częstokroć dwukrotnie wyższy. Jeśli jednak przyjrzymy się głębiej tej sytuacji, to okaże się, iż ta różnica w Polsce jest rzeczywiście wyższa, a nadto problemem jest niski udział kobiet w radach nadzorczych i zarządach spółek.

Z raportu Fundacji Liderek Biznesu wynika, iż udział kobiet w organach spółek giełdowych w latach 2012 – 2015 w zasadzie się nie zmieniał. W roku 2015 udział kobiet w zarządach spółek notowanych na rynku głównym Giełdy Papierów Wartościowych (GPW) wyniósł nieco ponad 12%, przy prawie 11% trzy lata wcześniej. Z kolei w radach nadzorczych tychże podmiotów było prawie 14,5% kobiet, przy prawie 13% trzy lata wcześniej.

Z kolei z raportu przedsiębiorstwa Deloitte pod nazwą „Women in the boardroom: a global perspective” wynika, iż kobiety stanowią 15% w radach nadzorczych i stoją na czele zarządów nieco ponad 6% spółek, spośród 480 spółek giełdowych rynku głównego.

Wysokość pensji kobiet i problem niskiego udziału kobiet w zarządach i radach nadzorczych

Okazuje się, iż jest to wymierna strata dla rynku. Według bowiem Peterson Institute for International Economics, jeśli udział kobiet w organach zarządzających wynosi co najmniej 30%, to takie przedsiębiorstwa osiągają wyniki finansowe lepsze o 6%. Obecność kobiet w organach kontrolujących funkcjonowanie przedsiębiorstw zwiększa ich przejrzystość finansową i poprawia wyniki.

Jak zatem zwiększyć wynagrodzenie kobiet i udział ich w zarządzaniu przedsiębiorstwami?

Jesteśmy obecnie na etapie kampanii wyborczej, a jak już wspomniano, temat równości w zakresie płci stał się modny. Stąd w programach wyborczych znaleźć można różne pomysły. Oto niektóre z nich:

• podniesienie obowiązujących standardów w kodeksie pracy i innych ustawach
• zapewnienie szerszego katalogu narzędzi do wyrównywania szans w środowisku zawodowym
• zobligowanie pracodawców do przeprowadzania ankiet dotyczących wynagrodzeń (raz na 2 lata) w celu wykrycia nieuzasadnionych różnic w wynagrodzeniach i innych warunkach zatrudnienia kobiet i mężczyzn
• obowiązek publikowania raportów o równości wynagrodzeń

Ponadto rozważana jest koncepcja dofinansowywania przez państwo zwiększania kompetencji zawodowych kobiet. Ta idea wynika z faktu, iż częstokroć pracodawcy mniej inwestują w rozwój zawodowy kobiet, a partycypacja państwa w tych kosztach miałaby przyczynić się do większego zainteresowania tym tematem.

Jeszcze inną koncepcją jest zapowiedź zwiększenia możliwości łączenia pracy z wychowaniem dziecka poprzez popularyzację pracy zdalnej. Do katalogu przypadków, gdy pracodawca będzie musiał uwzględnić wniosek pracownika o telepracę dodano by przypadek pracownika – rodzica dziecka w wielu 1-3 lat.

I wreszcie jest pomysł uzyskiwania specjalnych certyfikatów sprawiedliwych płac. By go otrzymać, należałoby wykazać, iż kobiety i mężczyźni na tych samych stanowiskach zarabiają tak samo. Z kolei sankcją za brak równości w wynagradzaniu byłby zakaz uczestnictwa w przetargach publicznych, bądź też kara grzywny.