Przykłady zachowań, które kwalifikują się jako mobbing. Sprawdź je koniecznie!

Mobbing jest w Polsce zjawiskiem skutecznie zwalczanym od kilku dobrych lat. Systematycznie rośnie świadomość pracowników na temat tego, jakie zachowania ze strony np. przełożonych lub kolegów w miejscu wykonywania obowiązków zawodowych są absolutnie nieakceptowalne i co ważniejsze – karane. Mimo to wiele osób wciąż ma problem z tym, by zadecydować, czy konkretna, nieprzyjemna sytuacja, jaka miała miejsce w pracy, kwalifikuje się jako mobbing. Poniżej znajdują się konkretne przykłady czynności, które podpadają pod to zjawisko i należy z nimi bezwzględnie walczyć.

Na samym początku warto wyjaśnić, czym w ogóle jest mobbing. Definicja tego zjawiska jest jasno wskazana w obowiązujących przepisach prawa. Tym terminem określa się działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Definicja ta zawiera kilka istotnych informacji, które pozwolą ocenić, czy dane zachowanie może być uznane za mobbing. W największym skrócie – działania takie muszą być długotrwałe i wywoływać konkretne, wyżej wskazane reakcje u domniemanej ofiary prześladowań. Co więcej – zachowania te mogą, ale nie muszą być sprzeczne z prawem w rozumieniu innych przepisów. Ważne, aby doprowadzały one do określonych skutków, o których mowa w definicji. W uproszczeniu można uznać, że mobber wcale nie musi działać wbrew prawu, ale jedno praktyki można określić jako naganne.

Skoro już wiadomo, czym mobbing jest i jakie są jego przesłanki, warto poznać konkretne techniki i zachowania stosowane przez prześladowców w miejscu pracy.

Ośmieszanie

Do najczęściej stosowanych działań mobberów jest ośmieszanie. Często ignorowane bądź tłumaczone jako niewinny żart, należy jednak do zachowań absolutnie nagannych. Ośmieszanie ma bowiem jeden konkretny cel – umniejszyć zasługi lub pozycję danej osoby w firmie. Co istotne – wyśmiewane są najczęściej cechy fizyczne ofiar, co należy wręcz uznać za objawy poniżania. Nawet drobne złośliwości na tym podłożu mogą negatywnie wpłynąć na morale, a szeroko rozumiany „czarny humor” nie jest żadnym wytłumaczeniem tego rodzaju uwag.

Groźby i zastraszanie

Groźby w rozumieniu mobbera mają zmotywować pracownika do większej wydajności czy po prostu lepszej pracy. Najczęściej można spotkać się np. z sytuacją zapowiedzi o zwolnieniu czy zabraniu premii, za niewykonanie danej czynności. Tego rodzaju szantaże są niedopuszczalne. Istnieje wiele innych metod przypominających zatrudnionym osobom o ich obowiązkach, że dopuszczanie się do stosowania gróźb należy uznać za wysoce naganne.

Zlecenie absurdalnych prac

Mobberzy często chcą na różne sposoby poniżyć swoje ofiary i udowodnić im, kto w danej firmie „rozdaje karty”. W tym celu nie tylko uciekają do różnych technik. Jedną z nich, sprytnie przygotowaną, będzie zlecanie prac absurdalnych, niemających żadnego sensu, a zwykle też czasochłonnych. Zdarza się także, że obowiązek ma być wykonany „na już”. Przez tego rodzaju obowiązki pracownik zaniedbuje inne, ważniejsze czynności, co daje mobberowi podstawę do wystosowania krytycznych i zasłużonych w jego mniemaniu uwag.

Wyzwiska

To wbrew pozorom rzadko stosowana technika prześladowań. Mobberzy działają najczęściej sprytnie. Ich praktyki nie mogą być łatwe do interpretacji i jednoznacznej oceny. Stosowanie inwektyw wobec pracowników to bezpośredni mobbing, który dość łatwo udowodnić i zdefiniować. Nie oznacza to, że tego rodzaju działania się nie zdarzają. Występują i przybierają różną postać, np. pozornie niewinnych przezwisk lub pseudonimów nadawanych osobom w firmie, co przedstawiane jest w formie żartu.

Ignorowanie

Mobber wcale nie musi być w swoich działaniach aktywny. Prześladowania mają też charakter pasywny, czyli taki, gdy prześladowca celowo ignoruje prześladowanego pracownika i w ten sposób z premedytacją utrudnia mu wykonywanie obowiązków. Ma to zresztą daleko idące skutki. Ignorowany pracownik z biegiem czasu czuje się w firmie niepotrzebny. Łatwiej też wykluczyć go z grona reszty zespołu.

Czynności na tle seksualnym

Wszelkie czynności molestowania są typowym, wiążącym się z bardzo poważnymi konsekwencjami, objawem mobbingu. Jakikolwiek kontakt fizyczny na tym tle jest naganny, surowo zabroniony o powinien być duszony w zarodku. Co ważne – molestowanie nie musi wiązać się z fizycznością. Uwłaczające może być również stosowanie konkretnych komentarzy słownych.

Co zrobić, gdy podejrzewam mobbing?

Przede wszystkim działać. Reaguj na czynności mobbera. Sprzeciwiaj się. Jednocześnie gromadź materiał dowodowy. Będzie on kluczowy w momencie, gdy sprawa trafi np. do najwyżej znajdujących się w hierarchii firmy przełożonych lub do sądu. Ponadto, zadbaj o zdrowie. Jeśli czujesz, że działania prześladowcy zostawiają swój ślad, zgłoś się do specjalisty. Wystawiona przez niego dokumentacja też będzie cennym dowodem w sprawie. Warto też sprawę skonsultować z doświadczonym prawnikiem. Ten już na wstępnej rozmowie rozpozna przypadek i oceni, czy działania prześladowcy mogą być klasyfikowane jako mobbing. Ponadto, pomoże określić strategię postępowania.

Wsparcie merytoryczne: Radca Prawny Wrocław